Bài giảng Ngữ văn Lớp 8 - Bài: Ngắm trăng

 I.VÀI NÉT VỀ TÁC GIẢ:
 Chủ tịch Hồ Chí Minh 
 (19/5/1890 – 2/9/1969)
 Chủ tịch Hồ Chí Minh sinh tại làng 
 Sen, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, 
 tỉnh Nghệ An. Cha là cụ Nguyễn Sinh 
 Sắc. Mẹ là cụ Hoàng Thị Loan.
 Năm 1911, Người ra đi tìm đường 
 cứu nước từ Bến cảng Nhà Rồng.
 Tháng 2 -1941 Người trở về nước.
 Ngày 2 - 9 - 1945, tại quảng trường 
 Ba Đình, Người đọc Bản Tuyên Ngôn 
 Độc Lập, khai sinh ra nước Việt Nam 
 Dân chủ Cộng Hòa.
 Năm 1990, nhân kỷ niệm 100 năm 
 ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, 
 UNESCO đã ghi nhận và suy tôn 
 Người là “Anh hùng Giải phóng dân 
 tộc Việt Nam, nhà văn hóa lớn”. II.HOÀN CẢNH SÁNG TÁC BÀI THƠ:
 Tiếp theo là bài Khai quyển (mở đầu tập thơ)
 Ngâm thơ ta vốn không ham
 Nhưng mà trong ngục biết làm chi đây
 Ngày dài ngâm ngợi cho khuây
 Vừa ngâm vừa đợi đến ngày tự do
Tự do là niềm khát khao, là nguyện vọng lớn 
lao của Bác. Dù gặp phải bất cứ hoàn cảnh 
nào thì khát vọng tự do vẫn canh cánh trong 
lòng, vẫn luôn hiện diện trong tâm trí Bác. 
Đặc biệt là trong cảnh ngục tù hoặc khi đối 
diện với những cảnh sắc thiên nhiên tuyệt 
đẹp thì khát vọng ấy càng tỏa sáng. Ngắm 
trăng là một minh chứng về điều đó. III. NGẮM TRĂNG – CUỘC VƯỢT NGỤC TINH THẦN KÌ THÚ:
Như chúng ta đã biết, trăng xưa nay luôn là nguồn 
cảm hứng dạt dào, vô tận của biết bao thi sĩ, đã có 
không biết bao nhiêu những bài thơ hay viết về trăng 
qua sự cảm nhận của các nhà thơ đông tây kim cổ. 
Và trăng cũng để lại những ấn tượng khó quên trong 
trái tim người đọc. Bác Hồ cũng là một trong những 
tác giả rất thích trăng, yêu trăng, dành tình cảm nồng 
thắm cho trăng, coi trăng như người bạn đồng hành 
của mình. Nhờ đó mà Bác đã để lại cho ta những bài 
thơ tuyệt bút về đề tài này.
Khi ở chiến khu Việt Bắc thời kháng chiến chống 
Pháp với bài Rằm tháng giêng ta thấy vầng trăng 
xuân tròn đầy, ánh trăng lồng lộng, tràn ngập cả bầu 
trời đấy ắp sắc xuân: 
Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân III.NGẮM TRĂNG – CUỘC VƯỢT NGỤC TINH THẦN KÌ THÚ III.NGẮM TRĂNG – CUỘC VƯỢT NGỤC TINH THẦN KÌ THÚ
thưởng trăng thanh tao! Thế nhưng trước cảnh trăng 
quá đẹp, quá quyến rũ, không kìm lòng được, Bác đã 
thốt lên: 
Đối thử lương tiêu nại nhược hà?
(Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ)
 Bác thật sự cảm thấy bối rối, xốn xang trước cảnh 
trăng đẹp. Vầng trăng tròn đầy, ngời sáng như thúc 
giục, như mời gọi thi nhân hãy ra chốn tự do mà 
chiêm ngưỡng mà bầu bạn với trăng, hưởng thụ cái 
đẹp của trời đất, cái ánh sáng cao khiết, huyền ảo của 
vầng trăng mà người rất yêu quý và nó cũng đã làm 
mê hồn mê đắm bao người. Giữa chốn lao tù cái 
không rượu chồng lên cái không hoa, hiện thực xám 
ngắt lạnh lẽo bao trùm lên tất cả nhưng trong trái tim 
yêu đời thiết tha của Bác cảm hứng vẫn dạt dào, III.NGẮM TRĂNG – CUỘC VƯỢT NGỤC TINH THẦN KÌ THÚ
cuối câu thơ dưới, chủ thể lại là thi gia. Trước cuộc 
ngắm trăng Bác là người tù, cuối cuộc ngắm trăng, 
người tù đã thành nhà thơ. Hai câu thơ thể hiện mối 
quan hệ rất đặc biệt, sự giao hòa thắm thiết giữa 
trăng và người. Phép đối và nhân hóa được sử dụng 
rất thành công. Người tù hướng ra ngoài cửa sổ say 
đắm ngắm trăng sáng, thì thầm tâm sự bằng tưởng 
tượng với chị Hằng. Và vầng trăng cũng chủ động 
vượt qua song sắt, qua khe cửa hẹp của nhà tù để đến 
tri âm, để ngắm nhà thơ.Cả hai đều chủ động tìm đến 
với nhau, giao hòa cùng nhau, ngắm nhau say đắm. 
Đó là tình cảm song phương mãnh liệt của cả hai 
người. Chính tình cảm mãnh liệt đó, chính sự gắn bó 
thân thiết đó đã khiến cho cái song sắt sừng sững - 
cái sức mạnh tàn bạo lạnh lùng của nhà tù kia đành 
phải buông xuôi, bất lực trước tâm hồn tự do của 
người tù cách mạng. III.NGẮM TRĂNG – CUỘC VƯỢT NGỤC TINH THẦN KÌ THÚ
không chút bận tâm về những cùm xích, đói rét, 
muỗi rệp, ghẻ lở  của chế độ nhà tù khủng khiếp 
để thả hồn mình bay bổng tìm đến với vầng trăng thơ 
mộng. Ánh sáng rạng ngời của vầng trăng đã đẩy lùi 
bóng tối ngột ngạt, u ám của nhà tù. Giữa Bác và 
trăng, giữa nhà thơ tự do và thiên nhiên vĩnh cửu có 
một mối giao hòa thiêng liêng, khó tả. Cũng như bao 
lần khác, trong hoàn cảnh gian nan, Bác vẫn hướng 
cái nhìn vào vầng trăng như hướng tới cái đẹp của 
cuộc đời. 
Ngắm trăng là một minh chứng sinh động cho hai 
câu thơ mà Hồ Chí Minh viết ngoài bìa tập thơ Nhật 
kí trong tù:
Thân thể ở trong lao,
Tinh thần ở ngoài lao. XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN
 QUÝ VỊ ĐÃ CHÚ Ý LẮNG NGHE
 CHÚC QUÝ VỊ 
VUI ,KHỎE, HẠNH PHÚC TRONG CUỘC SỐNG