Bài giảng Ngữ văn Lớp 9 - Tiết 59: Tổng kết từ vựng

 TOÅNG KEÁT Tệỉ VệẽNG
 (Luyeọn taọp toồng hụùp) Tổng kết từ vựng
 (Luyện tập tổng hợp)
2. Tìm và phân tích nét nghệ thuật độc đáo trong đoạn thơ sau:
 “Mặt trời của bắp thì nằm trên đồi
 MặtMặt trờitrời của mẹ em nằm trên lng” 
 ( Nguyễn Khoa Điềm)
Trong hai câu thơ tác giả sử dụng phép tu từ ẩn dụ. Hình ảnh “mặt 
trời” trong câu thơ thứ hai chỉ em bé trên lng mẹ. Em bé nh mặt trời 
đem lại ánh sáng và hạnh phúc của đời mẹ. Bé đem lại nguồn sống, 
niềm tin cho mẹ
→ Từ đó thể hiện sự gắn bó và tình thơng yêu tha thiết sâu nặng 
của mẹ đốí với đứa con yêu thơng. Tiết 59 : Tổng kết từ vựng
 (Luyện tập tổng hợp)
“ Gật đầu ”, có nghĩa nh thế nào? →“gật đầu ”: Cúi đầu xuống rồi 
 ngẩng đầu lên ngay thờng để chào 
 hỏi hay tỏ sự đồng ý
Giải thích nghĩa của từ “gật gù” →” gật gù ”: gật nhẹ và nhiều lần 
 biểu thị sự đồng tình, tán thởng
Sử dụng từ nào thích hợp hơn để thể →từ “ gật gù ” phù hợp hơn từ “gật đầu 
 hiện ý nghĩa biẻu đạt?
 ” vì thể hiện đợc ý nghĩa cần biểu đạt 
 của câu ca dao.
 Tình cảm yêu thơng, đồng cảm, sẻ chia của
 Gật gù đôi vợ chồng tuy cuộc sống vật chất còn đạm
 bạc , khó khăn. Tổng kết từ vựng
 (Luyện tập tổng hợp)
 Người vợ đã vi phạm phương chõm hụ̣i thoại nào trong 
 giao tiờ́p?
 Người vợ đã vi phaṃ phơng châm quan hệ trong hội thoại, do không
 hiểu chính xác nghĩa của từ. →Là hiện tợng “ông nói gà, bà nói vịt”
*Lu ý 1: : Để sử dụng tốt Tiếng Việt Trong giao tiếp chúng ta cần phải 
nắm đợc đầy đủ, chính xác nghĩa của từ và lựa chọn từ thích hợp. Tổng kết từ vựng
 (Luyện tập tổng hợp)
 -Những từ được dùng theo nghĩa gụ́c:
 Miợ̀ng, chõn, tay
-Những từ được dùng theo nghĩa chuyờ̉n:
 Vai (hoán dụ), đõ̀u (õ̉n dụ) Tổng kết từ vựng
 (Luyện tập tổng hợp)
5. Đọc đoạn trích sau:
“ở đây ngời ta gọi tên đất, tên sông không phải bằng những danh từ 
mĩ lệ, mà cứ theo đặc điểm riêng biệt của nó mà gọi thành tên. Chẳng 
hạn nh gọi rạch Mái Giõ̀m, vì hai bên bờ rạch mọc toàn những cây 
mái giầm cọng tròn, xốp nhẹ, trên chỉ xòe ra độc một cái lá xanh hình 
chiếc bơi chèo nhỏ; gọi là kênh Bọ Mắt vì ở đó tụ tập không biết cơ 
man nào là bọ mắt đen nh hạt vừng, chúng cứ bay theo thuyền từng 
bầy nh những đám mây nhỏ, ta bị nó đốt vào da thịt chỗ nào là chỗ đó 
ngứa ngáy nổi mẩn đỏ tấy lên; gọi kênh Ba khía vì ở đó hai bên bờ tập 
trung toàn những con ba khía, chúng bám đặc sệt quanh các gốc cây 
(Ba Khía là một loại còng biển lai cua, càng sắc tím đỏ, làm mắm xé 
ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon)
 ( Đoàn Giỏi- Đất rừng phơng Nam)
 Các sự vọ̃t, hiợ̀n tượng trờn được đặt tờn theo cách nào? Tổng kết từ vựng
 (Luyện tập tổng hợp)
*Tìm năm ví dụ vờ̀ những sự vọ̃t, hiợ̀n tượng được gọi 
tờn theo cách dựa vào đặt điờ̉m riờng biợ̀t của chúng.
 -Cà tím (Cà quả tròn, màu tím hoặc nửa tím, nửa trắng)
 -Cá kiờ́m (cá cảnh nhiợ̀t đới cở nhỏ, đuụi dài và nhỏ như cái kiờ́m)
 -Chim lợn (cú có tiờ́ng kờu eng éc như lợn)
 -Ong ruụ̀i (ong mọ̃t, nhỏ như ruụ̀i)
 -Cá kim ( cá biờ̉n có hàm dưới nhụ ra, nhỏ và dài như cáu kim) CỦNG Cễ́
 Tìm trong tiếng Việt các trờng hợp đặt tên sự vật, hiện tợng theo 
đặc điểm,tính chất của nó
 ớt chỉ thiên, sông Cửu long,báo đen, báo gấm,ngựa vằn,
 hơu cao cổ,chuột đồng, chim gõ kiến , tu hú, da bở, cá kiếm, cá 
 vàng, mắt lá răm,
 mũi dọc dừa,má hồng môi son, cây xấu hổ,cải thìa ,cải cuộn,
 mắt lá liễu