Đề tài Một số biện pháp giúp trẻ hoạt động tích cực môn làm quen chữ viết tiết 1

 I/ ĐẶT VẤN ĐỀ
 Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên- bậc học nền tảng trong hệ thống giáo 
dục quốc dân. Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, 
tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, những yếu tố đầu tiên của nhân cách. Tạo điều kiện tốt 
cho những bước phát triển sau này. Hướng sự phát triển của trẻ vào việc hình thành 
nhân cách con người, chuẩn bị khả năng học tập tốt.
 Trong thời đại ngày nay, trẻ em luôn được xác định là tương lai của đất nước, 
là những chủ nhân quyết định vận mệnh đất nước. Quan tâm tới cả chất lượng chăm 
sóc, giáo dục trẻ là vấn đề được đặt lên hàng đầu của xã hội, khi chuẩn bị cho trẻ 
bước vào một năm học mới.
 Chuyển từ giai đoạn vui chơi là hoạt động chủ đạo, sang hoạt động học tập là 
chính yếu - tức giai đoạn chuẩn bị vào lớp một của trẻ - luôn được đánh giá là giai 
đoạn bước ngoặt, là một trong những dấu ấn lớn nhất trong cuộc đời mỗi con người.
 Là giáo viên mầm non tôi biết mình nhận trọng trách rất lớn, đó là ươm mầm 
những tài năng, những con người có ích cho xã hội, hình thành nên nhân cách, đạo 
đức lối sống để trở thành một con người tốt, tuy nhiên hình thành nhân cách con 
người thôi không đủ mà phải hình thành cả về tri thức cho trẻ, từ đó trẻ phát triển 
được toàn diện.
 Hoạt động cho trẻ làm quen với chữ viết trong chương trình Giáo dục mầm 
non là một hoạt động vô cùng quan trọng, giúp trẻ mẫu giáo lớn phát triển ngôn ngữ 
"tiền đọc viết".
 Môn làm quen chữ viết là tiền đề vững chắc giúp trẻ mẫu giáo lớn bước vào 
trường phổ thông với một tâm thế tự tin, vững vàng, bởi chữ viết là một phương tiện 
đặc biệt quan trọng không thể thiếu ở trường tiểu học.
 Xác định được tầm quan trọng trong việc dạy trẻ học môn làm quen chữ viết 
là rất quan trọng và vô cùng cần thiết nên tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp trẻ 
hoạt động tích cực môn làm quen chữ viết tiết 1” để hoàn thành tốt công tác chăm 
sóc giáo dục trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện.
 1 - Một số phụ huynh nôn nóng trong việc học chữ của con em mình nên đã dạy 
 trước chương trình, ở lớp tôi có trẻ đã đọc chữ một cách thành thạo, dẫn đến 
 việc tiếp thu bài của tiết học không đồng đều.
 - Phụ huynh ở trường tôi nghề nghiệp chính chủ yếu là làm công nhân, nên 
 không ít phụ huynh còn xem nhẹ việc đến trường của con mình, thường xuyên 
 cho con nghỉ học, đi muộn về sớm, gây khó khăn cho việc truyền đạt kiến 
 thức của giáo viên.
 - Một số cháu mới đi học năm đầu tiên nên chưa mạnh dạn, nhiều cháu còn nói 
 ngọng, nói lắp, gây khó khăn cho việc học môn làm quen chữ viết.
4/ Kết quả khảo sát trên trẻ
Sau khi nhận nhiệm vụ, qua khảo sát đánh giá trẻ đầu năm có:
 - Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng tư thế: khảo sát 42 trẻ. Mức độ đạt được là 27 
 trẻ. Trẻ chưa đạt chiếm 35,8%.
 - Trẻ nhận biết và phát âm đúng: khảo sát 42 trẻ. Mức độ đạt được là 12 trẻ. Trẻ 
 chưa đạt chiếm 71,5%.
 - Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ viết: khảo sát 42 trẻ. 
 Mức độ đạt được 17 trẻ. Trẻ chưa đạt chiếm 59,6%.
 - Trẻ tô, viết đúng chữ cái: khảo sát 42 trẻ. Mức độ đạt được là 19 trẻ. Trẻ chưa 
 đạt chiếm 54,8%.
 - Biết cách cầm sách, mở sách ra xem và quy trình đọc: khảo sát 42 trẻ. Mức 
 độ đạt được là 35 trẻ. Trẻ chưa đạt chiếm 16,7%.
5/ Các biện pháp thực hiện:
 5.1/ Biện pháp tạo môi trường "Làm quen chữ viết".
 5.2/ Biện pháp gây hứng thú cho trẻ trên hoạt động "Làm quen chữ viết".
 5.3/ Biện pháp tổ chức trên tiết học.
 5.4/ Biện pháp dạy trẻ làm quen với chữ viết qua trò chơi.
 5.5/ Biện pháp lồng ghép tích hợp các hoạt động khác.
 5.6/ Biện pháp cho trẻ làm quen với chữ viết ở mọi lúc, mọi nơi.
 5.7/ Biện pháp phối hợp.
 3 lại hiệu quả công việc cao hơn. Một câu chuyện hấp dẫn, trẻ hứng thú nghe thì trẻ sẽ 
nhớ nội dung câu chuyện lâu. Khi trẻ hứng thú tham gia vào một trò chơi, trẻ sẽ chơi 
trò chơi đó tới cùng. Trong việc học của trẻ cũng vậy, nếu người lớn tạo được hứng 
thú cho trẻ với việc học, trẻ sẽ học tích cực.
 Vì vậy, để cung cấp kiến thức cho trẻ, người lớn cần quan tâm đến đồ dùng 
trực quan có nghĩa là đồ dùng dạy học cũng như đồ dùng, đồ chơi của trẻ phải giống 
thật và có màu sắc đẹp mắt, có như vậy sẽ kích thích sự khám phá, tìm tòi của trẻ.
Và tôi đã tìm ra một số giải pháp để tạo sự hứng thú cho trẻ: Đối với trẻ mẫu giáo tư 
duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng, vì thế chuẩn bị đầy đủ đồ dùng cho cô và 
trẻ là rất cần thiết. Tuy nhiên đồ dùng phải đảm bảo an toàn tuyệt đối cho trẻ.
 Ví dụ: Trẻ làm quen với chữ b, d, đ (chủ điểm thế giới động vật).
Để gây sự hứng thú đối với trẻ, tôi tạo tình huống bằng cách: làm mô hình khu rừng 
với những con vật có chứa chữ cái b, d, đ.
Tôi sẽ dẫn trẻ đi tham quan khu rừng xem trong khu rừng có những con vật nào? Sau 
đó dẫn trẻ về lớp hỏi trẻ đã nhìn thấy gì?
Trẻ sẽ tri giác để nhớ lại những hình ảnh vừa được xem.
Trẻ sẽ trả lời có “đàn dê” “con bướm”. Cô ghép các thẻ chữ cái rời thành cụm từ “ 
đàn dê” “con bướm”. Mời trẻ tìm chữ cái đã học. Sau đó giới thiệu chữ cái sẽ học là 
chữ b, d, đ.
 Ví dụ: Cho trẻ làm quen với chữ h, k chủ điểm "Tết và mùa xuân" tôi 
giới thiệu: Hôm nay lớp chúng mình tổ chức hội chợ hoa xuân, các loài hoa về 
dự hội rất là đông đủ. Nào chúng mình cùng xem có những loài hoa gì ? (Trẻ đi 
và hát bài "Màu hoa" sau đó kể tên hoa mai, hoa đào, hoa loa kèn,...lần lượt đưa 
từng tranh ra cho trẻ xem tranh hoa đào và trẻ làm quen với chữ h). 
5.3/ Biện pháp tổ chức trên tiết học
 Để hoạt động làm quen chữ viết của trẻ tích cực thì người giáo viên phải có 
nghệ thuật dẫn dắt trẻ để tạo hứng thú cho trẻ hoạt động. Hình thức phải sinh động, 
thu hút tập trung chú ý của trẻ. Giáo viên cần tổ chức cho trẻ hoạt động nhóm để 
phát huy tính tích cực của trẻ, lồng ghép tích hợp nhẹ nhàng, lấy trẻ làm trung tâm 
 5 Đọc câu đố: “Con gì tám cẳng
 Nghênh ngang hai càng
 Đeo chiếc yếm trắng
 Dạo chơi đồng làng”
 (con cua)
Cho trẻ xem hình ảnh “con cua” và hỏi trẻ:
 - Cô có hình ảnh gì?
 - Trong thịt cua chứa chất dinh dưỡng gì?(giáo dục dinh dưỡng)
 - Với hình ảnh “con cua” cô có từ gì tương ứng?
Cho trẻ phát hiện chữ cái đã học và giới thiệu chữ cái mới chữ “u”
Cô phát âm và phân tích cách phát âm. (cô chú ý sửa sai cho trẻ)
Cô nói cấu tạo của chữ u: Chữ u có 1 nét móc phải nối liền với 1 nét thẳng đứng.
Mời một vài trẻ đứng lên nhắc lại.
Giới thiệu chữ u in thường, chữ u viết thường, chữ u in hoa.
Đọc câu đố: “ Con gì có vẩy có vây
 Sống ở dưới nước mà không lên bờ”
 (Con cá)
Ai biết tên con cá này là cá gì?
Giới thiệu chữ cái mới chữ “ư”
Cô phát âm và phân tích cách phát âm. (cô chú ý sửa sai cho trẻ)
Cô nói cấu tạo chữ ư : Gồm 1 nét móc phải, nối liền với 1 nét thẳng. Trên đầu nét 
thẳng có dấu móc nhỏ.
Mời một vài trẻ đứng lên nhắc lại.
Giới thiệu chữ ư in thường, chữ ư viết thường, chữ ư viết hoa.
Các con vừa được xem phim các loại động vật sống dưới nước, bây giờ cô sẽ có 
một món quà nữa để tặng các con. Cho cả lớp hát “ Cá vàng bơi” lại bảng so sánh 
chữ u, ư.
 7 Cách chơi: Cô chia lớp thành 3 đội, mỗi đội có một lọ hoa, khi nghe hiệu lệnh, mỗi 
bạn trong đội lần lượt đi tìm mua những bông hoa mang những chữ cái m, l, n để 
trang trí cho lọ hoa của đội mình, trên đường đi lấy hoa phải qua chiếc cầu nhỏ.
Luật chơi: kết thúc một bài hát, đội nào có nhiều hoa có chữ cái vừa học và không vi 
phạm luật trên đường đi thì sẽ thắng cuộc.
 Ví dụ 2: Chủ đề ngành nghề với chữ cái “i, t, c”
Trò chơi “ Thi ghép chữ cái nhanh”
Cách chơi: Cho trẻ lấy rỗ đồ dùng, yêu cầu trẻ nhắm mắt và dùng đôi bàn tay của 
mình sờ chọn các nét chữ để ghép được đúng chữ mà cô yêu cầu. Cô yêu cầu ghép 
chữ i, trẻ sờ và ghép nét chữ, cho trẻ đọc chữ cái i. Tương tự như vậy đối với chữ cái 
t, c.
Luật chơi: Ai ghép nhanh và đọc đúng sẽ được tặng bông hoa điểm thưởng.
5.5/ Biện pháp lồng ghép tích hợp các hoạt động khác
* Tích hợp văn học
 Ví dụ 1: Chủ điểm “Trường mầm non” với chữ cái o, ô, ơ. Tôi thường sử 
dụng thơ ca, hò vè, câu đố để tạo hứng thú cho trẻ:
 Cô dạy
 Mẹ mẹ ơi cô dạy
 Phải giữ sạch đôi tay
 Bàn tay mà dơ bẩn
 Sách áo cũng bẩn ngay
 Mẹ mẹ ơi cô dạy
 Cãi nhau là không vui
 Cái miệng nó xinh thế
 Chỉ nói điều hay thôi.
 Mình vừa đọc bài thơ gì?(cô dạy)
Cô giới thiệu chữ cái sẽ học chữ “ô”. Tương tự với chữ cái o, ơ.
 9 Cho cả lớp chơi trò chơi:
Cách chơi: Chia cả lớp thành 3 đội, đặt tên lần lượt cho mỗi đội là a, ă, â. Khi có 
hiệu lệnh bắt đầu Từng bạn của mỗi đội sẽ bò zích zắc lên chọn đồ dùng gia đình có 
chứ chữ cái tên của đội mình.
Luật chơi: Kết thúc bài hát đội nào chọn nhiều đồ dùng đúng yêu cầu của cô sẽ 
thắng cuộc.
Cho trẻ chơi.
Kết thúc trò chơi, cô nhận xét bằng cách đếm xem đội nào lấy được nhiều đồ dùng 
nhất.
 Ví dụ: Chủ đề bản thân với chữ cái o, ô, ơ
Cho cả lớp chơi trò chơi “Thi xem tổ nào nhanh”:
Cách chơi: Cô chia lớp thành ba đội, mỗi đội chơi sẽ thi nhau chạy zích zắc sau đó 
bật qua ba vòng, lên bảng khoanh tròn các chữ cái o, ô, ơ có trong bài thơ “Phải là 
Hai tay”.
Luật chơi: Các đội chơi theo luật tiếp sức. Mỗi lần chỉ được một bạn chơi. Kết thúc 
bài hát, đội nào khoanh tròn nhiều chữ cái theo yêu cầu của cô sẽ thắng cuộc.
Trẻ chơi xong cô đếm để nhận xét.
* Tích hợp thể dục giờ học:
 Ví dụ: Chủ đề ngành nghề với chữ cái i, t, c:
Cho trẻ chơi “vận chuyển lương thực”
Cách chơi: Cô chia lớp thành 3 đội, tên mỗi đội lần lượt là i, t, c. Lần lượt từng bạn 
của mỗi đội sẽ chạy zích zắc và bò chui qua cổng để chọn đúng bao lương thực có 
chứa chữ cái tên của đội mình.
Luật chơi: Đội nào chọn nhiều và đúng yêu cầu của cô sẽ thắng cuộc.
5.6/ Biện pháp cho trẻ làm quen với chữ cái ở mọi lúc, mọi nơi.
* Thông qua giờ đón - trả trẻ:
 Các đồ dùng sinh hoạt của trẻ tôi đều sử dụng các kí hiệu chữ cái, mỗi trẻ có 
một kí hiệu chữ cái khác nhau với màu sắc khác nhau theo tổ. Khi đón cũng như trả 
 11 - Trong giờ đón trả trẻ cũng như có các buổi họp phụ huynh tôi luôn trao đổi 
 với phụ huynh về tình hình học tập của trẻ ở trường để có biện pháp phù hợp 
 với từng trẻ.
 - Kêu gọi phụ huynh tích cực đóng góp cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ 
 cho trẻ làm quen với chữ viết: tranh ảnh, sách báo cũ có chứa chữ cái.
 - Tuyên truyền để phụ huynh biết được tác hại của việc cho trẻ học trước 
 chương trình lớp Một. Cũng như biết được sự cần thiết phải dạy trẻ làm quen 
 chữ viết đối với trẻ 5- 6 tuổi.
* Phối hợp với đồng nghiệp:
 Sau những tiết dự giờ, đồng nghiệp cùng nhau rút ra kinh nghiệm để giờ 
dạy sau đạt hiệu quả cao hơn và không mắc phải những thiếu sót của tiết dạy trước, 
chọn lọc những mặt tốt áp dụng cho tiết dạy sau của lớp mình đạt hiệu quả tốt hơn. 
6/.Kết quả đạt được.
 Qua quá trình thực hiện các biện pháp trên. Đến thời điểm này lớp tôi đạt kết quả 
rất khả quan.
 - Trẻ cầm vở, để vở, ngồi tô đúng tư thế: khảo sát 42 trẻ. Mức độ đạt được là 39 
 trẻ. Trẻ chưa đạt chiếm 7,2%.
 - Trẻ nhận biết và phát âm đúng: khảo sát 42 trẻ. Mức độ đạt được là 31 trẻ. Trẻ 
 chưa đạt chiếm 26,2%.
 - Trẻ hứng thú, tích cực tham gia hoạt động làm quen chữ viết: khảo sát 42 trẻ. 
 Mức độ đạt được 35 trẻ. Trẻ chưa đạt chiếm 16,7%.
 - Trẻ tô, viết đúng chữ cái: khảo sát 42 trẻ. Mức độ đạt được là 36 trẻ. Trẻ chưa 
 đạt chiếm 14,3%.
 - Biết cách cầm sách, mở sách ra xem và quy trình đọc: khảo sát 42 trẻ. Mức độ 
 đạt được là 42 trẻ. Trẻ đạt 100%
 Nhìn vào bảng khảo sát trên tôi thấy số trẻ nhận biết và phát âm đúng tăng lên 
rõ rệt, số trẻ ở các mức độ trung bình và yếu giảm xuống đáng kể.
Qua trao đổi cùng phụ huynh. Phụ huynh rất tin tưởng và khen cháu tiến bộ nhiều so 
với đầu năm.
 13