Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp dạy trẻ 4-5 tuổi sáng tạo thông qua hoạt động tạo hình

 Một số giải pháp dạy trẻ 4-5 tuổi sáng tạo thông qua hoạt động tạo hình
 MỤC LỤC
A-PHẦN MỞ ĐẦU .........................................................................................................................2
 I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI .........................................................................................................2
 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU.............................................................................................3
 III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU..................................................................3
 IV. ĐIỂM MỚI TRONG QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU........................................................3
B- PHẦN NỘI DUNG.....................................................................................................................4
I.CƠ SỞ LÝ LUẬN ...................................................................................................................4
II. THỰC TRẠNG...........................................................................................................................6
 1. Thuận lợi ___________________________________________________________6
 2. Khó khăn ___________________________________________________________7
 III. CÁC GIẢI PHÁP TIẾN HÀNH .......................................................................................8
 1. Hướng dẫn trẻ các kỹ năng tạo hình từ đơn giản đến nâng cao __________________8
 2. Tổ chức hoạt động tạo hình tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo ____________________10
 3. Tích hợp – lồng ghép tạo hình vào các hoạt động khác _______________________13
 4. Sử dụng sản phẩm của trẻ vào đời sống sinh hoạt ___________________________13
 5. Phối hợp với phụ huynh _______________________________________________15
C- PHẦN KẾT LUẬN...................................................................................................................17
I. Ý NGHĨA SÁNG KIẾN ........................................................................................................17
 II. BÀI HỌC KINH NGHIỆM ............................................................................................17
 III. KHẢ NĂNG ỨNG DỤNG.............................................................................................18
 IV. KIẾN NGHỊ ....................................................................................................................19
 TÀI LIỆU THAM KHẢO .........................................................................................................20
Nguyễn Thị Thảo 1 Một số giải pháp dạy trẻ 4-5 tuổi sáng tạo thông qua hoạt động tạo hình
 II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
 Tìm ra các giải pháp nhằm giúp trẻ 4-5 tuổi hứng thú trong hoạt động tạo hình ở 
trường Mầm non Tuổi Thơ, khơi gợi và khuyến khích trẻ sáng tạo theo trí tưởng 
tượng, vốn hiểu biết và khả năng của mình.
III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
 1. Đối tượng nghiên cứu: Trẻ 4-5 tuổi 
 2. Phạm vi nghiên cứu: lớp Chồi trường Mầm non Tuổi Thơ
IV. ĐIỂM MỚI TRONG QUÁ TRÌNH NGHIÊN CỨU
 Vận dụng các kỹ năng tạo hình cơ bản ở trường Mầm non như: Vẽ, nặn, cắt, xé, 
dán nhằm phát triển ở trẻ khả năng sáng tạo.
 Mức độ sử dụng các giải pháp của giáo viên trong quá trình tổ chức hoạt động tạo 
hình nhằm phát huy tính tích cực và sáng tạo cho trẻ.
Nguyễn Thị Thảo 3 Một số giải pháp dạy trẻ 4-5 tuổi sáng tạo thông qua hoạt động tạo hình
này hoàn toàn bình thường vì từ ba tuổi trở đi, trẻ đã bắt đầu ý thức được cái tôi của 
mình như một chủ thể riêng biệt, không còn quá gắn bó, quá phụ thuộc người lớn như 
trước, trẻ ý thức được ý muốn của mình, khả năng của mình và muốn khẳng định 
mình như một cá nhân độc lập, tuy nhiên nếu người lớn vẫn đối xử với trẻ như cũ, bé 
có thể sẽ rụt rè, nhút nhát và không dám thử sức.
 Ở trẻ Mẫu giáo nhỡ, trẻ đã có một ít những kỹ năng tạo hình. Tuy nhiên, trẻ vẫn 
chưa có sự khéo léo, tỉ mỉ và hoạt động tạo hình chủ yếu là tô, vẽ. Trẻ chưa được trải 
nhiệm nhiều như làm tranh bằng những nguyên liệu khác nhau.
 Hoạt động tạo hình ở lớp mà giáo viên tổ chức với các hình thức nhóm, hoặc cá 
nhân. Những đứa trẻ được hoạt động cùng nhau tạo nên sản phẩm chung. Sự tương 
tác, hợp tác trong các hoạt động đó có ảnh hưởng tích cực tới sự hình thành ở trẻ các 
phẩm chất đạo đức như: tính kiên trì, thói quen làm việc đến nơi đến chốn, khả năng 
vượt khó để đạt mục đích, thói quen biết nhường nhịn, giúp đỡ bạn, biết cùng nhau 
làm việc và điều hòa giữa lợi ích chung với lợi ích của cá nhân.
 Hoạt động tạo hình góp phần to lớn và có ý nghĩa trong giáo dục thẩm mỹ. Ở 
trường Mầm non, thông qua rất nhiều các hoạt động như: hoạt động vui chơi, hoạt 
động âm nhạc, hoạt động văn học, làm quen với toánđều có thể phát triển khả năng 
tạo hình và sự sáng tạo trong tạo hình cho trẻ. Qua quá trình thực hiện các sản phẩm 
tạo hình, hoặc củng cố ôn luyện đều có thể lồng ghép tạo hình vào đó. Trẻ được : vẽ, 
nặn, xếp hình, xé, dán và có nhiều điều kiện thuận lợi để vận dụng tích cực vốn 
biểu tượng - hình tượng đã tích lũy được nhằm phối hợp, xây dựng biểu tượng -hình 
tượng mới làm cho các sản phẩm tạo hình của trẻ ngày càng trở nên sinh động, đầy 
sức hấp dẫn và mang màu sắc nghệ thuật. 
 Hoạt động tạo hình cũng có vai trò rất to lớn đối với sự phát triển thể chất của trẻ. 
Mặt khác, nhờ có hoạt động tạo hình mà kỹ năng vận động tinh của trẻ ngày càng trở 
Nguyễn Thị Thảo 5 Một số giải pháp dạy trẻ 4-5 tuổi sáng tạo thông qua hoạt động tạo hình
trong chương trình mà không tự nghiên cứu, tự thiết kế những bài dạy, những nội 
dung hoạt động dựa trên hiểu biết sâu sắc về lí luận giáo dục mầm non, chưa vận 
dụng linh hoạt các lý luận đó vào việc thực hiện chương trình chăm sóc giáo dục trẻ. 
Cho nên quá trình mài mò, học hỏi và vận dụng chưa linh hoạt trong quá trình tổ 
chức hoạt động học sao cho hứng thú.
 Sự phát triển và nâng cao chuyên môn phù hợp đổi mới nên giáo viên phải 
luôn luôn năng động, tích cực tìm tòi, sáng tạo ra nhiều tình huống hoạt động giúp trẻ 
phát triểnvới những lượng thời gian quá ít ỏi dành cho việc tự học, tự nghiên cứu, 
nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ của giáo viên ( hàng ngày mỗi giáo viên 
phải trực tiếp làm nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ từ 9 đến 10 tiếng lao động ở 
trường, không còn thời gian dành cho việc nghiên cứu tài liệu, lập kế hoạch giáo 
dục Đó là những khó khăn cơ bản ảnh hưởng lớn đến chất lượng thực hiện chương 
trình đổi mới hình thức hoạt động giáo dục trẻ nói chung, chất lượng tổ chức hoạt 
động tạo hình nói riêng.
 * Về phía trẻ 
 Đại đa số trẻ thích tham gia hoạt động tạo hình do nhưng số trẻ hoạt động ở 
góc tạo hình thường đông, xấp xỉ với số trẻ hoạt động ở trò chơi phân vai, trò chơi 
xây dựng. Khi tham gia hoạt động tạo hình, trẻ được thực hiện các thao tác với các đồ 
dùng, dụng cụ khác nhau, sử dụng các chất liệu, vật liệu khác nhau để tạo nên các sản 
phẩm đa dạng. Nhưng kết quả hoạt động không cao, quá trình hoạt động và sản phẩm 
trẻ thực hiện giống nhau và không có sự sáng tạo.
 Nhiều trẻ khả năng chú ý còn chưa cao, không chịu thực hiện dù cô đã khuyến 
khích động viên trẻ.
 *Về phía phụ huynh:
Nguyễn Thị Thảo 7 Một số giải pháp dạy trẻ 4-5 tuổi sáng tạo thông qua hoạt động tạo hình
 Hoặc khi dạy trẻ vẽ ngôi nhà, dựa trên những hình học mà trẻ biết như hình tròn, 
hình huông, hình chữ nhật cô có thể dạy trẻ vẽ ngôi nhà bằng các hình đó. Qua đó 
còn củng cố cho trẻ các hình trong toán học, đồng thời khơi gợi ở trẻ trí tưởng tượng 
và có thể liên tưởng đến các cách vẽ những vật khác như: xe ô tô, nhà cao tầng và 
nhiều thứ khác.
 Sau đó, cô hướng dẫn trẻ cách chọn màu, tô màu cho bức vẽ của mình. Trẻ lựa 
chọn những màu sắc mà trẻ yêu thích, cô chỉ là người hướng dẫn, gợi ý chứ không ép 
buộc trẻ. Cô hướng dẫn trẻ tô xoay tròn, tô dài và tô tỉ mỉ không chờm ra ngoài.
 Điều này ban đầu có thể khó với trẻ, vì vậy cô quan sát và động viên trẻ, đặc biệt 
đối với những trẻ dễ chán như khảo sát ban đầu đã nắm. Cô không nên la trẻ khi trẻ 
chưa thực hiện, hoặc thực hiện dang dở
 Muốn trẻ sáng tạo và hứng thú với hoạt động tạo hình thì trẻ phải có những kiến 
thức và kỹ năng ban đầu, từ đó trẻ mới có thể tự tin thực hiện được. Vì vậy, việc dạy 
cho trẻ biết những kỹ năng tạo hình ban đầu là điều hết sức cần thiết, cô cần hướng 
dẫn tỉ mỉ và khuyến khích trẻ thực hiện.
 2. Tổ chức hoạt động tạo hình tạo điều kiện cho trẻ sáng tạo
 *Tạo môi trường, khơi gợi cảm xúc nhằm giáo dục lòng say mê, sự ham thích tạo 
hình của trẻ
 Muốn thực sự thu hút trẻ, gây được sự chú ý của trẻ trước tiên phải tạo điều kiện 
cho trẻ được sống trong một không gian đẹp, đảm bảo tính thẩm mĩ. Vì vậy, giáo 
viên đã cân nhắc và sắp xếp, trang trí lớp học theo từng chủ đề sao cho bắt mắt, mới 
lạ, đẹp, và luôn đổi mới.
Nguyễn Thị Thảo 9 Một số giải pháp dạy trẻ 4-5 tuổi sáng tạo thông qua hoạt động tạo hình
 Cho trẻ chấm tăm vào màu và in lên giấy, vẽ thêm thân cây để hoàn chỉnh sản 
phẩm
 * Kích thích những kinh nghiệm riêng, vốn biểu tượng tạo hình đã có vào tình 
huống mới, phát huy tư duy sáng tạo
 Cung cấp một số hình mẫu về cách suy nghĩ sáng tạo, không nên tạo ra hàng loạt 
các bài tập với thông tin phản hồi có sẵng, mà cần cho trẻ học cách làm việc sáng tạo 
chính từ quan sát, tìm hiểu kinh nghiệm sáng tạo của người khác.
 Như khi cho trẻ quan sát tranh mẫu, cô nên cho trẻ thời gian để thảo luận, nói lên 
những gì trẻ biết về bức tranh đó từ chất liệu, màu sắc, nội dung rồi cô mới hỏi trẻ 
suy nghĩ về cách thực hiện.
 Tìm kiếm và phát hiện những suy nghĩ mới, kịp thời chia sẻ và phổ biến kinh 
nghiệm đó, để cho trẻ biết rằng: mình có thể suy nghĩ bằng nhiều cách khác nhau. 
Trong quá trình tìm kiếm đấy, giáo viên cần chú ý quá trình hoạt động và phương 
thức hoạt động sáng tạo chứ không nên chú ý đến sản phẩm.
 Tạo niềm tin cho trẻ vào bản thân để giúp trẻ đánh giá được suy nghĩ của mình.
 Luôn đặt ra các vấn đề, các tình huống để trẻ tìm ra cách giải quyết. Vấn đề đó, 
phải tạo cơ hội cho trẻ trao đổi, thảo luận cùng nhau thử nghiệm, kiểm tra, đánh giá 
các phương án giải quyết.
 Đưa trẻ vào các tình huống đòi hỏi khả năng phê bình. Khi tổ chức các hoạt động, 
phải đặt ra mục đích phải làm nhu thế nào đó để đưa trẻ đến sự so sánh, phân biệt, 
đánh giá được chất lượng, giá trị của quá trình hoạt động, sản phẩm hoạt động.
 * Hướng dẫn trẻ biết phối hợp nhiều nguyên vật liệu để tạo ra những sản phẩm 
mới lạ, đẹp mắt
Nguyễn Thị Thảo 11 Một số giải pháp dạy trẻ 4-5 tuổi sáng tạo thông qua hoạt động tạo hình
học hoặc theo yêu cầu của cô. Hoặc tạo hình bông hoa bằng nắp chai với số nắp 
tương ứng là 5.
 Trẻ học Làm quen văn học thơ “Cây đào”, cô có thể tổ chức cho trẻ thực hiện 
trang trí cây đào và có thể tận dụng cây đào đó để phục vụ vào lễ hội mừng xuân sắp 
tới. 
 4. Sử dụng sản phẩm của trẻ vào đời sống sinh hoạt
 Việc sử dụng những sản phẩm của trẻ để ứng dụng linh hoạt, sáng tạo vào cuộc 
sống của mình với mục đích là làm khơi gợi ở trẻ sự mong muốn làm ra cái đẹp, biết 
được lợi ích của tạo hình trong đời sống. 
 *Sử dụng sản phẩm của trẻ vào ngày lễ, ngày hội.
 Các ngày lễ, ngày hội góp phần không nhỏ trong việc giáo dục và làm giàu cho 
những tâm hồn trẻ thơ những tình cảm đẹp đẽ, yêu thương trường lớp, yêu nơi sinh 
sống của mình. Không khí vui vẻ tưng bừng của ngày hội, ngày lễ làm cho trẻ thêm 
phấn khởi, vui tươi. Sử dụng sản phẩm của trẻ vào ngày hội, ngày lễ tạo cho trẻ tâm 
trạng chờ đón mong đợi ngày vui sắp đến, trẻ tỏ ra quan tâm đến nhau, cùng nhau 
chuẩn bị và vui mừng, động viên nhau cùng cố gắng. Việc cùng cô tổ chức ngày hội, 
ngày lễ còn giúp trẻ rèn luyện tính độc lập, tích cực tự tìm tòi và có những sáng kiến 
giúp trẻ tự tin vào bản thân trong những sáng tạo tiếp theo.
 Ví dụ:
 Cô và trẻ cùng nhau dán dây xúc xích, dán cây hoa đào- hoa mai, vẽ tranh trang 
trí phông nền trong lễ hội mừng xuân. Hoặc cùng làm lồng đèn trang trí bằng giấy, 
bằng nắp chai trong lễ hội trăng rằm
 * Cho trẻ làm ra sản phẩm đẹp đẽ làm quà tặng người thân trong ngày hội.
Nguyễn Thị Thảo 13