SKKN Biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi thông qua hoạt động dạy trẻ kể chuyện sáng tạo

 SK: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI THÔNG QUA HOẠT 
ĐỘNG DẠY TRẺ KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
MỤC LỤC
NỘI DUNG TRANG
PHẦN I: MỞ ĐẦU 3
 I. Lý do chọn đề tài 3
 II. Phạm vi và đối tượng của đề tài 4
 III. Mục đích của đề tài 4
 IV. Điểm mới trong kết quả thực hiện 4
PHẦN II: NỘI DUNG 5
 I. Cơ sở lí luận của vấn đề 5
 II. Thực trạng của vấn đề 6
 1. Đặc điểm tình hình của lớp 6
 2. Thuận lợi 6
 3. Khó khăn 7
 III. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 7
 1. Đối với giáo viên lớp 9
 2. Biện pháp cụ thể 9
 2.1. Biện pháp 1 9
 2.2. Biện pháp 2 10
 2.3. Biện pháp 3 11
 2.4. Biện pháp 4 13
 2.5. Biện pháp 5 14
 IV. Hiệu quả của sáng kiến 15
PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 17
 I. Ý nghĩa của sáng kiến 17
 II. Những bài học từ sáng kiến 18
 III. Khả năng ứng dụng của đề tài 18
 IV. Những kiến nghị, đề xuất 18
PHỤ LỤC: HÌNH ẢNH MINH HỌA 20
Giáo viên: Trần Phụng Kiều Trang 1 SK: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI THÔNG QUA HOẠT 
ĐỘNG DẠY TRẺ KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
 SÁNG KIẾN
 ĐỀ TÀI
 BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI 
 THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG DẠY TRẺ KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
PHẦN I: MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
 Ngôn ngữ là công cụ để trẻ giao tiếp, học tập và vui chơi. Ngôn ngữ giữ 
vai trò quyết định sự phát triển của tâm lý trẻ em. Bên cạnh đó ngôn ngữ còn là 
phương tiện để giáo dục trẻ một cách toàn diện bao gồm sự phát triển về đạo 
đức, tư duy nhận thức và các chuẩn mực hành vi văn hoá.
 Ngoài ra ngôn ngữ còn là phương tiện phát triển tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ. 
Ngôn ngữ là phương tiện để giao tiếp quan trọng nhất đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, 
mặt khác trẻ cũng có thể dùng ngôn ngữ để bày tỏ những nhu cầu mong muốn 
của mình với các thành viên trong cộng đồng điều đó giúp trẻ hoà nhập với mọi 
người. Vì thế phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những mục tiêu quan 
trọng nhất của giáo dục mầm non.
Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ 5-6 tuổi nói riêng, văn học có khả năng 
mở ra hiểu biết về thế giới xung quanh, chính vì vậy cho trẻ tiếp xúc với văn học 
và đặc biệt là hoạt động dạy trẻ kể chuyện sáng tạo là con đường phát triển ngôn 
ngữ cho trẻ tốt nhất, hiệu quả nhất.
 Thông qua việc trẻ kể chuyện sáng tạo giúp trẻ phát triển năng lực tư duy, 
óc tưởng tượng sáng tạo, biết yêu quý cái đẹp, hướng tới cái đẹp. Khi trẻ kể 
chuyện, ngôn ngữ của trẻ phát triển, trẻ phát âm rõ ràng mạch lạc, vốn từ phong 
phú. Trẻ biết trình bày ý kiến, suy nghĩ, kể về một sự vật hay sự kiện nào 
đóbằng chính ngôn ngữ của trẻ.
 Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là một trong những mục tiêu phát triển 
toàn diện cho trẻ mầm non, là giáo viên dạy trẻ 5-6 tuổi tôi đã nhận thức rõ được 
tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Đặc biệt là thông qua hoạt 
động kể chuyện sáng tạo. Từ đó tôi đã đi sâu nghiên cứu và tìm ra biện pháp 
Giáo viên: Trần Phụng Kiều Trang 3 SK: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI THÔNG QUA HOẠT 
ĐỘNG DẠY TRẺ KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA VẤN ĐỀ
 Sự phát triên ngôn ngữ của trẻ là một quá trình từ thấp đến cao với các 
giai đoạn mang những đặc trưng khác nhau tuỳ thuộc vào độ tuổi của trẻ.
 Mặc dù, ngôn ngữ là phương tiện chủ yếu để trẻ 5-6 tuổi giao tiếp và được 
trẻ sử dụng thường xuyên , mỗi ngày nhưng trẻ diễn đạt ngôn ngữ mạch lạc vẫn 
còn nhiều hạn chế, nguyên nhân: 
 - Trong phương pháp giảng dạy, còn chạy theo giáo án, chưa dành thời 
gian cho trẻ diễn đạt ngôn ngữ mạch lạc mà chỉ cần trẻ trả lời được nội dung 
trọng tâm mà giáo viên yêu cầu hoặc chỉ chú ý gọi một số trẻ đã diễn đạt được 
ngôn ngữ mạch lạc mà chưa chú ý giáo dục ngôn ngữ mạch lạc cho cá nhân trẻ 
yếu. 
 - Chưa biết tận dụng khai thác môi trường ngôn ngữ và môi trường vật 
chất (đây là điều kiện để phát triển ngôn ngữ cho trẻ). Vì ngoài giờ học,trong các 
hoạt động khác trong ngày giáo viên chưa tích cực trò chuyện, giao tiếp để phát 
triển ngôn ngữ mạch lạc cho trẻ. Giáo viên còn thụ động hoặc do điều kiện 
không cho phép nên chưa đưa trẻ vào môi trường vật chất: cây cỏ, hoa lá, nhà 
cửa, công trình, bưu điện , cửa hàng ..để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ cơ bản và 
cao nhất là ngôn ngữ mạch lạc.
 - Giáo viên còn dạy theo quán tính, kinh nghiệm của bản thân, chưa tích 
cực tìm hiểu các biện pháp giáo dục ngôn ngữ mạch lạc qua các tài liệu nên việc 
phát triển ngôn ngữ mạch lạc của trẻ chưa đạt kết quả cao.
 - Một số trẻ có đặc điểm phát âm còn hạn chế( nói ngọng, nói lắp) do 
bệnh lí, do bắt chước sử dụng ngôn ngữ địa phương của bố mẹ nên cũng làm cản 
trở việc sử dụng ngôn ngữ mạch lạc của trẻ. 
 Bằng các hình tượng văn học mở ra cho trẻ cuộc sống với xã hội và thiên 
nhiên , các mối quan hệ qua lại của con người. Những hình tượng đó giúp trẻ 
nhận thức được tính rõ ràng, chính xác của từ ngữ trong tác phẩm văn học.
 Với nhiệm vụ khơi dậy ở trẻ tình yêu đối với từ ngữ nghệ thuật thông qua 
cách đọc kể diễn cảm, cao hơn nữa là biết dung ngôn ngữ của mình để kể 
Giáo viên: Trần Phụng Kiều Trang 5 SK: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI THÔNG QUA HOẠT 
ĐỘNG DẠY TRẺ KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
Các phương pháp dạy học tích hợp có lồng ghép phát triển ngôn ngữ để phát 
triển ngôn ngữ cho trẻ.
 - Tập thể giáo viên trong trường sôi nổi nhiệt tình trong công tác,có lòng yêu 
nghề mến trẻ.
 - Được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh.
 - Bản thân tôi luôn tận tâm trong công việc và chịu khó tìm tòi học hỏi thêm 
các kỹ năng về chuyên môn, nhiệt tình yêu nghề mến trẻ và bản thân may mắn 
có khả năng đọc kể diễn cảm cho trẻ nghe và biết định hướng cho trẻ kể chuyện 
sáng tạo có hiệu quả, tạo được môi trường hoạt động ở lớp tương đối phong phú.
 *Về Khó khăn
 - Phụ huynh phần lớn là lao động công nhân, ít có thời gian trò chuyện cùng 
con.
 - Trẻ mới đi học chưa có nề nếp học tập cũng như kiến thức của trẻ còn hạn 
chế, nên gặp nhiều khó khăn trong việc tổ chức các hoạt động cho trẻ kể chuyện 
sáng tạo.
 - Đồ dùng trực quan còn ít chưa đa dạng phong phú, thẩm mỹ chưa đạt, giá trị 
sử dụng chưa cao. Đặc biệt là đồ dùng cho trẻ hoạt động còn rất ít.
 - Khi dạy trẻ kể chuyện sáng tạo giáo viên chưa biết vận dụng tích hợp các 
môn học khác và chưa đầu tư sưu tầm các câu chuyện ngoài chương trình.
 Những điều trên dẫn đến thực trạng:
 + Trẻ hứng thú tham gia kể chuyện sáng tạo: 20%
 + Trẻ phát âm rõ ràng mạch lạc: 50%
 + Chỉ có 25% trẻ biết kể chuyện sáng tạo do vốn từ của trẻ còn ít, ngôn 
 ngữ nói chưa mạch lạc và 40% trẻ nói được câu phức.
 Để khắc phục và giải quyết thực trạng trên tôi đã suy nghĩ và tìm ra 
 một số biện pháp giúp trẻ hứng thú kể chuyện sáng tạo như sau:
III. CÁC BIỆN PHÁP ĐÃ TIẾN HÀNH ĐỂ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 Kế hoạch thực hiện trong quá trình giảng dạy:
Trước hết tôi đã tìm hiểu đặc điểm ngôn ngữ của trẻ 5-6 tuổi như sau: 
Giáo viên: Trần Phụng Kiều Trang 7 SK: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI THÔNG QUA HOẠT 
ĐỘNG DẠY TRẺ KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
 1. Đối với giáo viên lớp
 - Bản thân đang học liên thông lên Đại học nên cũng học hỏi, phát huy và 
vận dụng vào thực tế những kiến thức, kinh nghiệm được học ở nhà trường.
 - Là giáo viên tôi luôn cố gắng học tập, học hỏi từ các đồng nghiệp để 
nâng cao kiến thức trình độ chuyên môn cho bản thân khi tham dự, dự giờ về 
các tiết phát triển ngôn ngữ đặc biệt là kể chuyện sáng tạo.
 - Tham gia các phong trào thao giảng, thao giảng bồi dưỡng thường xuyên, 
dự giờ, dự giờ chéo theo từng chủ đề để học hỏi và rút kinh nghiệm
 - Tham gia làm đồ dùng, đồ chơi, tìm tòi, sưu tầm và học hỏi qua xem tivi, 
đọc sách báo, các trang mạng thông tin về chuyên môn mầm non để vận dụng 
vào thực tế giảng dạy.
 2. Biện pháp cụ thể:
 Từ đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ 5-6 tuổi như trên, tôi đã đề ra các 
biện pháp sau: 
 2. 1: Tạo môi trường hoạt động cho trẻ kể chuyện sáng tạo:
 Tạo môi trường cho trẻ kể chuyện sáng tạo là một việc làm vô cùng quan 
trọng bởi nó là chỗ dựa, là cơ sở vững chắc cho trẻ kể chuyện sáng tạo. Đòi hỏi 
cô giáo phải biết tạo cảm xúc cho trẻ bằng các con vật ngộ nghĩnh, đáng yêu, 
đồng thời cũng phải biết hướng lái, gợi mở cho trẻ có cảm xúc tích cực khi tham 
gia hoạt động kể chuyện sáng tạo. Qua nội dung các bức tranh, các nhân vật, các 
con rối trẻ được xem và nói lên nhận xét của mình về các đồ dung đó. Như vậy 
ngôn ngữ cuả trẻ được phát triển một cách phong phú và đa dạng.
 Tạo môi trường cho trẻ hoạt động là rất cần thiết trong chương trình đổi mới, 
nếu cô tạo được môi trường cho trẻ hoạt động tốt thì sẽ kích thích trẻ phát triển 
ngôn ngữ, tham gia vào các hoạt động và kết quả đạt được rất cao. 
 Ngay từ đầu năm học tôi đã đi sâu vào tạo môi trường bằng cách đưa hình ảnh 
nhân vật của các câu chuyện nổi bật vào góc văn học và một số góc trong và 
ngoài lớp học thể hiện trên các mảng tường. Vẽ và sưu tầm một số bộ truyện 
Giáo viên: Trần Phụng Kiều Trang 9 SK: BIỆN PHÁP PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 5 – 6 TUỔI THÔNG QUA HOẠT 
ĐỘNG DẠY TRẺ KỂ CHUYỆN SÁNG TẠO
 Bên cạnh một môi trường hoạt động với đầy đủ các loại đồ dung trực quan đa 
dạng phong phú, thu hút sự hứng thú tham gia kể chuyện sáng tạo của trẻ thì 
chúng ta còn phải dạy trẻ cách sử dụng nhân vật phù hợp với ngôn ngữ lời kể 
sáng tạo.
 Khi dạy trẻ sáng tạo tôi đã chuẩn bị cho trẻ những tập truyện tranh sưu tầm 
bằng cách đọc kể cho trẻ nghe ở các giờ đón, giờ trả trẻ và giờ chơi hàng ngày. 
Đây là hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, là cơ sở cho trẻ có kiến 
thức vững vàng khi thực hiện kể chuyện sáng tạo. Qua cách làm quen như vậy 
trẻ biết đánh giá, nhận xét về đặc điểm tính cách của các nhân vật thông qua 
ngôn ngữ nói của mình.
 Ví dụ: Gà cón xinh đẹp đáng yêu, sói già gian ác, bà tiên ông bụt thì tốt bụng 
còn phù thuỷ thì độc ác.
 Bên cạnh đó tôi còn định hướng cho trẻ quan sát các tranh chuyện , cho trẻ 
xem qua đĩa hình các câu chuyện. Đồng thời kết hợp tri giác với đàm thoại giữa 
cô và trẻ, giúp trẻ nhận xét đánh giá nội dung truyện một cách chính xác và nói 
lên ý tưởng của mình qua sự nhận thức. HÌNH 3
 Tôi dạy trẻ kể chuyện theo từng nhóm, theo thời gian thực hiện một tuần hoặc 
hai tuần, kết hợp lồng ghép các môn học khác, các trò chơi để củng cố và khắc 
sâu kiến thức, mở rộng vốn hiểu biết về thế giới xung quanh cho trẻ.
 2. 3: Một số cách dạy trẻ sử dụng đồ dùng trực quan.
 - Dạy trẻ sử dụng rối tay: dạy trẻ sử dụng từng con một, kết hợp với lời nói, 
ngôn ngữ biểu cảm cùng với cách diễn rối qua cử động các con rối đi lại. HÌNH 
4
 - Dạy trẻ ghép tranh kể chuyện: chọn những tranh mà trẻ thích ghép thành 
một dải câu chuyện sau đó kể từng tranh kết hợp với lời nói chỉ dẫn thông qua 
các nhân vật trong tranh.
 - Dạy trẻ ghép các nhân vật kể chuyện: chọn những nhân vật mà trẻ thích, 
sau đó ghép các nhân vật với nhau tạo thành một câu chuyện theo ý tưởng của 
trẻ.
Giáo viên: Trần Phụng Kiều Trang 11