SKKN Kinh nghiệm tạo môi trường mở trong nhóm lớp, giúp trẻ lớp chồi hoạt động tích cực

 A. Đặt vấn đề.
 Trải qua nhiều giai đoạn hình thành và phát triển. Ngành giáo dục nói chung và 
bậc học mầm non nói riêng, không ngừng đổi mới để phù hợp với xu thế phát triển 
của xã hội. 
 Giáo dục mầm non nằm trong hệ thống giáo dục quốc dân. Mục tiêu của giáo dục 
mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành 
những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào học lớp một.
 Cùng với sự phát triển của chương trình giáo dục mầm non. Xây dựng môi 
trường giáo dục là điều tất yếu.
 Xây dựng môi trường giáo dục cho trẻ là cách tổ chức tốt môi trường cơ sở vật 
chất, môi trường tâm lý xã hội và môi trường thiên nhiên tạo điều kiện giúp trẻ hoạt 
động tích cực.
 Việc tạo môi trường trong nhóm lớp theo dạng mở là rất quan trọng và cần thiết. 
Môi trường mở nhằm tạo cơ hội để trẻ được trải nghiệm, tư duy, Giúp trẻ hoạt động 
tích cực qua đó trẻ mạnh dạn tự tin và sáng tạo.
 Là người giáo viên mầm non việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động tích cực. Đặc 
biệt là môi trong nhóm lớp, đòi hỏi người giáo viên không ngừng tìm tòi, học hỏi, 
sáng tạo. Phải thực hiện bền bỉ, lâu dài phù hợp với tình hình của địa phương, phù 
hợp với đơn vị và phù hợp với từng chủ đề trong chương trình.
 Xây dựng môi trường mở trong nhóm lớp cho trẻ hoạt động tích cực là nhiệm vụ 
rất quan trọng của người giáo viên góp phần hoàn thành nhiệm vụ chăm sóc giáo dục 
trẻ và nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ tại đơn vị. Tạo niềm tin, uy tín của 
nhà trường đối với toàn thể phụ huynh. Xác định được tầm quan trọng trong việc tạo 
môi trường mở trong nhóm lớp cho trẻ hoạt động là rất quan trọng và cần thiết nên 
tôi chọn đề tài: “ Kinh nghiệm tạo môi trường mở trong nhóm lớp, giúp trẻ lớp 
chồi hoạt động tích cực” để hoàn thành tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ, giúp trẻ 
phát triển toàn diện.
 1 - Đơn vị thuộc vùng sâu vùng xa, đa số người dân sống bằng nghề công nhân 
cạo mủ cao su, phụ huynh chủ yếu gửi con để lao động sản xuất nên sự quan tâm của 
phụ huynh đối với cac hành vi của trẻ còn hạn chế.
II. Biện pháp thực hiện.
 Sau khi nhận nhiệm vụ qua khảo sát đánh giá trẻ đầu năm có:
- 15% Trẻ mạnh dạn thích đến lớp
- 40% Trẻ còn nhút nhát chưa tự tin hay khóc nhè và không thích đến lớp.
- 45% Trẻ chưa chủ động và chưa tích cực trong các hoạt động.
 Với những thuận lợi, khó khăn và tình hình thực tế ở nhóm lớp. Tôi đã thực hiện 
những biện pháp như sau:
1. Tạo tình cảm thân thiện giữa cô và trẻ.
 Qua khảo sát đầu năm, tôi nắm tâm sinh lý của từng trẻ. Đặc biết đối với những 
cháu cá biệt để có hướng khắc phục cụ thể như đối với những cháu nhút nhát còn lạ 
lẫm vì chưa học qua lớp mầm. Những cháu ngày đầu tiên đến lớp cháu thường hay 
khóc nhè, đòi mẹ không cho mẹ về không chịu vào lớp, có cháu ngồi thụ động. Đối 
với những cháu này tôi thường quan tâm trò chuyện với cháu, tìm hiểu xem trẻ 
thường thích gì, tính ý trẻ ra sao, thông qua việc trao đổi cùng phụ huynh. Tôi 
thường đến hỏi thăm trò chuyện cùng trẻ bằng giọng nói nhẹ nhàng , bằng đồ chơi 
mà cháu thích, rủ cháu cùng chơi. Cho trẻ mạnh dạn rủ các cháu nhút nhát cùng 
tham gia chơi trẻ sẽ dễ làm quen với nhau hơn. Sau đó tôi đến hỏi tên trẻ và thường 
xuyên trò chuyện để cháu được tự nhiên mạnh dạn hơn.
 Khi thực hiện biện pháp này tôi nhủ với lòng mình rằng hãy xem cháu như con 
ruột của mình. Hãy yêu thương trẻ để cháu thấy an tâm khi ở bên cô. Bằng ánh mắt 
triều mến và cử chỉ gần gũi , thân thiện với trẻ dần dần trẻ mạnh dạn hơn và trả lời 
khi cô hỏi. Tự trẻ đến tham gia chơi và lấy đồ chơi mà cháu thích. Khi trẻ đã mạnh 
dạn, tự tin tôi hướng trẻ vào nề nếp, thói quen để trẻ hoạt động có tổ chức như: Lấy 
và cất đồ chơi đúng quy định sau khi chơi, xếp đồ dùng học tập gọn gàng sau khi sử 
 3 Ví dụ: Ở chủ đề thế giới thực vật, chủ đề nhánh tôi đặt tên như: thế giới muôn 
loài hoa, vườn cây của bé Tên chủ đề chọn lựa gần gủi dễ thương để trẻ thích tham 
gia thực hiện . ( xem hình 1)
 Những ngày đầu tiên của chủ đề mới. Trong giờ hoạt động vui chơi, tạo hình 
ngoài tiết học, hay tổ chức ngoài giờ. Trẻ sẽ tự vẽ cắt dán tạo ra sản phẩm mỗi ngày 
cô chọn vài sản phẩm đẹp. Cô gợi ý cách sắp xếp xen kẻ các sản phẩm sao cho linh 
hoạt và trẻ sẽ dán lên góc chủ đề, mỗi ngày cháu sẽ bổ sung thêm sản phẩm để làm 
phong phú thêm về nội dung và hình thức. Thời gian kết thúc chủ đề góc này xem 
như đã hoàn chỉnh.
 Qua góc chủ đề cháu được tự mình tạo ra sản phẩm và được trưng bày sản phẩm 
cháu rất thích. Qua đó giáo dục cháu biết trân trọng sản phẩm của mình làm ra và 
cũng góp phần vào việc cung cấp kiến thức và rèn luyện kỹ năng cho trẻ.
• Góc lễ giáo.
 Tạo khung trên mang tường bằng đề can nhiều màu sắc để thu hút trẻ. Sưu tầm 
sách báo, truyện cũ có hình ảnh phù hợp với lễ giáo để ở kệ gần đó, có sẵn kéo, hồ 
dán, băng keo trong nhỏ cô sẽ đính một hoặc hai hình ảnh để gợi ý cho trẻ. Trong 
tuần thực hiện tiêu chí lễ giáo gì ?
 Ví dụ : chào hỏi lễ phép, đưa và nhận bằng hai tay, biết giúp đỡ em nhỏ, chơi 
đoàn kết cùng bạn
 Cô hướng dẫn gợi ý lúc đầu để trẻ biết lựa chọn hình ảnh phù hợp với yêu cầu và 
dán lên. Nếu trẻ giỏi và sử dụng kéo thành thạo cháu sẽ tự lên lựa chọn hình ảnh 
nào cháu thấy phù hợp cắt và dán lên. Sau đó cháu nói được hành vi và việc làm của 
hình ảnh mà cháu lựa chọn.
• Góc toán.
 Tùy theo đề tài đang thực hiện ví dụ: đề tài cao- thấp, rộng- hẹp, dài- ngắn, hình 
vuông- hình tròn, hoặc phân nhóm một, nhiều, số lượng
 Chuẩn bị một số lịch cũ có chữ số to rõ, hình ảnh cây, con, hoa, quả, các loại hình 
trong sách báo cũ, hồ dán, băng keo trong, kéođể sẳn. Lấy vỏ hộp bánh ốp vào 
 5 ý thích, trẻ sẽ nhìn hình ảnh trẻ rủ bạn cùng kể theo những hình ảnh, câu chuyện mà 
trẻ đã biết bằng ngôn ngữ của trẻ hoặc trẻ có thể đặt thành câu chuyện khác mà trẻ 
suy nghĩ tưởng tượng ra tùy theo khả năng của trẻ.
 Cũng ở góc này tôi chuẩn bị một số hình ảnh đẹp được chọn lựa, cắt sẳn ép bìa 
cứng để sử dụng lâu dài. Trẻ có thể chọn lựa hình ảnh theo ý tưởng của trẻ để đính 
lên tường thành câu chuyện khác do trẻ suy nghỉ hoặc câu chuyện mà trẻ đã biết 
hoặc trẻ có thể tư duy sáng tạo đặt tên chuyện khác, sáng tác thành câu chuyện tùy 
vào khả năng của trẻ nhưng dưới sự bao quát gợi ý hướng dẫn của cô.
 Qua góc này trẻ sẽ bộc lộ khả năng tư duy, sáng tạo, khuyến khích trí tưởng 
tượng của trẻ giúp trẻ chủ động tự tin khi thực hiện.( xem hình 2) 
• Góc khám phá (thử xem ai tài). 
 Ở góc này tôi dành riêng một kệ để các đồ dùng nguyên liệu phế phẩm mà cô sưu 
tầm hoặc liên hệ phụ huynh đóng góp Sau khi đem gia công làm sạch, để đảm bảo 
an toàn cho trẻ cần loại những vật dụng có thể gây trầy sước, tai nạn cho trẻ. Cô để 
phế phẩm phế liệu như: Nắm vỏ chai, vỏ hủ sữa chua, rau câu, lõi giấy vệ sinh, lõi 
chỉ, đĩa nhạc cũ, các hộp bánh kẹo, hộp bìa cứng. Các loại chai lọ bằng nhựa 
(Không sử dụng chai thủy tinh có thể vở và gây tai nạn cho trẻ). Ngoài ra còn 
dành một vị trí nhỏ để đựng ốc vít, kềm, mỏ lết hoặc những hoặc những chiếc xe lắp 
ráp đã hỏng, cũ. (sử dụng kềm ốc vít bằng nhựa thì tốt hơn). 
 Để ở góc này cháu sẽ tự đến chơi mày mò theo ý thích của trẻ. Trẻ được thao tác 
và sẽ phát huy tính sáng tạo, tự tin của trẻ. Trong giờ đón trả trẻ hoặc giờ hoạt động 
vui chơi, hoặc buổi chiều ngoài giờ họat động chính thức. Cô gợi ý và cho trẻ đến 
góc chơi này trẻ sẽ được tự do làm theo ý của mình. ( xem hình 3)
• Góc giao thông của bé: 
 Góc này tôi sưu tầm tranh ảnh, cho cháu tự vẽ những phương tiện giao thông, cột 
đèn, cây xanh, người để trẻ cắt dán lên mảng tường làm tranh ngã tư đường phố cháu 
tự sắp xếp đính sản phẩm mà cháu thực hiện lên mảng tường phù hợp với yêu cầu 
 7 Tùy theo trí tưởng tượng của trẻ, trẻ tưởng tượng và tự tạo đồ chơi để đáp ứng 
nhu cầu chơi của mình ở góc học tập. Cô sẽ làm một số đồ chơi, trẻ sẽ chơi theo 
nhóm.
 Ví dụ trò chơi xúc sắc ở chủ đề 
 quả cho cháu lắc xúc sắc có hình hoa quả trẻ sẽ chọn hoa quả trên giấy vẽ sẵn. 
Nếu mở xúc sắc đúng quả trẻ chọn thì sẽ thắng cuộc.
 Ví dụ trò chơi bốn đối bốn. Ở chủ đề phương tiện giao thông cho cháu tìm các 
loại phương tiện giao thông đối nhau. Nếu trẻ nào thực hiện nhanh hơn trẻ đó dành 
thắng cuộc.
 Cô có thể đưa trò chơi dân gian vào cho trẻ hoạt động như trò chơi: ô ăn quan, 
cơm canh rau muốngđể cho cháu tham gia.
Góc nghệ thuật. Chủ đề tết và mùa xuân. 
- Làm thiệp chúc xuân. 
 Cô chuẩn bị hồ dán, kéo, cát màu, giấy màu, keo sữa, màu nước, cọ, giấy mềm, lá 
khô, các loại hột hạt. Cho trẻ dùng giấy mềm quấn lại thành thân cây thoa hồ và đặt 
cây theo nhiều kiểu khác nhau, lấy màu nước tô lên giấy làm thân cây cho đẹp rồi 
cho cháu gấp và cắt hoa dán lên cây tạo cây mai, cây đào, sử dụng các loại hột hạt để 
xếp mâm ngũ quả. Các cháu cùng nhau thực hiện tấm thiệp chúc xuân để cùng vui 
đón tết.
Góc thiên nhiên. Chủ đề tết và mùa xuân .
-Gia đình chuẩn bị đón tết.
 Cô chuẩn bị mút xốp trong thùng ti vi, lõi giấy vệ sinh, lá chuối, dây cột cho cháu 
gói bánh chưng bánh tét, sử dụng hủ sữa chua làm chậu dùng những cây hoa dại khô 
cho trẻ trồng hoa theo ý thích của trẻ. 
• Trong hoạt động có mục đích. 
Trong hoạt động làm quen với toán. 
- Đề tài : Dạy trẻ số lượng 4 làm quen số 4 
 9 Ngoài việc phối hợp trong công tác chăm sóc giáo dục nuôi dưỡng, phụ huynh 
còn hỗ trợ rất nhiều trong công tác ủng hộ cho tặng những phế phẩm, phế liệu để 
làm đồ dùng đồ chơi cho trẻtôi thực hiện như sau. 
 - Thông báo trên bảng tuyên truyền của lớp.
 - Trực tiếp trao đổi đề nghị cùng phụ huynh.
 - Để được sự tín nhiệm của phụ huynh. Khi tổ chức làm đồ dùng đồ chơi, trẻ tạo 
ra những đồ chơi nghộ nghĩnh dễ thương. Tôi chọn một góc dễ thấy để trưng bày sản 
phẩm của trẻ cho phụ huynh xem.
• Phối hợp cùng nhà trường, đồng nghiệp.
- Phối hợp cùng nhà trường mời phụ huynh đến dự tiết thao giảng, có thực hiện đồ 
 dùng, đồ chơi mở để phụ huynh thấy được hiệu quả của việc hỗ trợ phế phẩm phế 
 liệu của phụ huynh giúp trẻ hoạt động tốt.
- Phối hợp chặt chẽ với giáo viên làm dồ dùng đồ chơi để phụ vụ các hoạt động.
- Phối hợp các đồng nghiệp dự giờ các hoạt động để học hỏi rút kinh nghiệm.
III.Kết quả đạt được.
 Qua quá trình thực hiện các biện pháp trên. Đến thời điểm này lớp tôi đạt kết quả 
rất khả quan.
 Cháu mạnh dạn tự tin khi đến lớp, gần gũi cô giáo, chơi hòa đồng cùng bạn bè và 
thích đến lớp.
 - Tỉ lệ chuyên cần đạt: 82,54 %
 - Tỉ lệ bé ngoan đạt: 85,64 %
 - Cháu chủ động tích cực đạt 90 %
 - Còn 10 % trẻ tham gia hoạt động cùng cô. 
 Cháu cùng cô làm được 25 bộ đồ dùng, đồ chơi dạng mở từ nguyên liệu phế 
phẩm để phục vụ các hoạt động. Không kể những đồ dùng đồ chơi cháu sáng tạo để 
phục vụ nhu cầu chơi và học hằng ngày.
 11 - Giáo viên phải yêu nghề và tâm huyết với nghề, yêu thương trẻ như con và 
luôn là người mẹ thứ hai trong mắt trẻ thơ.
 C. Kết luận.
 Công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ theo chương trình giáo dục mầm 
non mới. Việc tạo môi trường trong nhóm lớp theo dạng mở là rất quan trọng và cần 
thiết. Môi trường mở nhằm tạo cơ hội để trẻ được trải nghiệm, tư duy, Giúp trẻ hoạt 
động tích cực qua đó trẻ mạnh dạn tự tin và sáng tạo.
 Tạo môi trường mở giúp trẻ phát triển toàn diện cả về thể chất cả về tinh thần. 
Hình thành nhân cách tốt cho trẻ. Qua đó giúp giáo viên hoàn thành nhiệm vụ được 
giao và nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ tại đơn vị. 
 Là người giáo viên mầm non, tôi luôn tâm huyết với nghề yêu nghề, mến trẻ, 
luôn vững vàng, kiên định trong mọi hoàn cảnh, phấn đấu vượt mọi khó khăn. 
Không ngừng học hỏi, tìm tòi, nghiên cứu học tập. Luôn là tấm gương sáng cho trẻ 
noi theo. Xứng đáng với sự tín nhiệm của phụ huynh và nhà trường. Như lời Bác Hồ 
đã dạy “ dạy trẻ cũng như trồng cây non. Trồng cây non được tốt thì sau này cây 
lên tốt. Dạy trẻ nhỏ tốt thì sau này các cháu thành người tốt”.
 Việc xây dựng thế hệ tương lai, bồi dưỡng nhân tài để xây dựng đất nước.Không 
phải thực hiện một thời gian nhất định mà phải thực hiện bền bĩ lâu dài. Như lời Bác 
Hồ đã dạy: “ Vì lợi ích trăm năm thì phải trồng cây- Vì lợi ích mười năm thì phải 
trồng người”. Tôi luôn ghi nhớ và thực hiện tốt nhiệm vụ của mình và góp phần nhỏ 
để xây dựng đất nước ngày càng phát triển giàu mạnh.
 Ngày 20 tháng 02 năm 2013
 Người viết
 Lê Thị Ánh Hồng
 13