SKKN Kinh nghiệm tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm phát huy tính tích cực ở trẻ lớp lá

A. Đặt vấn đề.
 Chương trình giáo dục mầm non luôn không ngừng đổi mới về nội dung lẩn hình 
thức tổ chức để phù hợp với sự phát triển, đáp ứng được nhu cầu phát triển của trẻ 
và của xã hội. 
 Mục tiêu của giáo dục mầm non là giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí 
tuệ, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ vào 
học lớp một.
 Căn cứ vào đặc điểm phát triển tâm sinh lý của trẻ mẫu giáo “ hoạt động vui chơi 
đóng vai trò chủ đạo” trẻ “học bằng chơi chơi mà học”.Vì vậy việc đổi mới hình 
thức tổ chức giúp trẻ tiếp cận tri thức một cách nhẹ nhàng dưới dạng trò chơi có sự 
hơn thua giũa các nhóm lại là cách tổ chức phát huy tốt tính tích cực ở trẻ, mang lại 
ý nghĩa vô cùng quan trong với sự phát triển toàn diện ở trẻ. 
 Là người giáo viên mầm non việc tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm là một 
trong những hình thức tổ chức áp dụng phương pháp dạy học tích cực, phát huy tính 
tích cực, chủ động vui chơi tìm tòi khám phá, được trải nghiệm, sáng tạo hợp tác với 
nhau, trò chuyện và trao đổi vui chơi nhằm đạt được mục tiêu phát triển toàn diện ở 
trẻ mà không áp đặt trẻ . Cô đóng vai trò là người hướng dẫn gợi mở trẻ đóng vai trò 
chủ đạo giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, chủ động thể hiện ý tưởng của trẻ để lĩnh hội kiến 
thức một cách thoải mái, vui vẻ mang tính đoàn kết hợp tác nhóm giúp trẻ thi đua 
trong các hoạt động Vì vậy đòi hỏi người giáo viên không ngừng tìm tòi, học hỏi, 
sáng tạo làm thế nào để nâng cao chất lượng giáo dục và tạo được hứng thú trong 
quá trình học tập cho trẻ . 
 Trẻ lớp lá là lứa tuổi thích khẳng định mình luôn có tinh thần thi đấu giũa các 
nhóm với nhau vì vậy hoạt động theo nhóm kích thích khả năng tư duy và sáng tạo ở 
`trẻ giúp trẻ năng động và nhạy bén hơn thể hiện tinh thần đoàn kết với nhau cùng 
cỗ vũ tinh thần cho nhau biết trách nhiệm của mình khi tham gia hoạt động nhóm 
giúp nhóm thực hiện nhiệm vụ được giao đạt kết quả cao. Tổ chức cho trẻ hoạt động 
theo nhóm phát huy tính tích cực ở trẻ là nhiệm vụ rất quan trọng của người giáo 
 1 
 - Ban chuyên môn đã tạo điều kiện cho tôi và các đồng nghiệp khác được tham 
gia dự giờ dạy mẫu, dự giờ thao giảng của đồng nghiệp từ đó phần nào tạo điều kiện 
cho tôi được học hỏi rèn luyện bản thân
 - Cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng dạy học tương đối đầy đủ để tôi thực 
hiện công tác chăm sóc giáo dục.
3. Khó khăn:
 - Đa số trẻ còn chưa tích cực trong các hoạt động theo nhóm, hoạt động còn 
mang nhiều hình thức cá nhân trẻ nhanh nhẹn thường hay quyết định cá nhân chưa 
có sự hợp tác chia sẻ với các bạn trong nhóm, còn những trẻ chưa tích cực thì ỉ lại 
không hoạt động hoặc có hoạt động nhưng không tích cực chưa có tinh thần đoàn 
kết và phấn đấu chung cho nhóm. 
 - Khả năng nhận thức của trẻ không đồng đều có những cháu chưa mạnh dạn bày 
tỏ ý kiến cá nhân trước tập thể.
4. Biện pháp thực hiện:
 Trước khi tiến hành “Tổ chức cho trẻ hoạt động theo nhóm” tôi đã tiến hành khảo 
sát sự hợp tác của trẻ khi hoạt động theo nhóm thu được kết quả như sau:
Tổng số trẻ Sự hợp tác của trẻ trong hoạt động nhóm
 Trẻ chưa hợp tác mang hình thức 
 Biết hợp tác trong hoạt động nhóm
 cá nhân
 42
 Số trẻ % đạt được Số trẻ % đạt được
 15 35,71 27 64,28
 Từ thực trạng trên là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến kết quả 
giáo dục chưa được như mong muốn. Điều đó luôn làm tôi suy nghĩ tìm ra biện pháp 
thực hiện hiệu quả nhất.
4.1 Xây dựng môi trường cho trẻ được hoạt động .
 Nhằm tạo điều kiện để trẻ được chủ động vui chơi tìm tòi khám phá, được thực 
hành trải nghiệm, sáng tạo hợp tác với bạn bè, trò chuyện và trao đổi ý kiến vì vậy 
giáo viên phải tạo môi trường vật chất phong phú để trẻ có nhiều sự lựa chọn và 
 3 
4.3Tạo điều kiện để trẻ hoạt động với nhau giúp trẻ mạnh dạn và hiểu nhau.
 Qua các lễ hội của trường lớp, của bản thân trẻ: lễ hội luôn mang lại cho trẻ sự 
hứng thú và yêu thích tuy nhiên có những cháu còn chưa mạnh dạn khi đứng trước 
đông người vì vậy việc tổ chức lễ hộị cho trẻ rất quan trọng 
 Ví dụ mừng sinh nhật các cháu trong tháng do lớp tổ chức cho những trẻ có ngày 
sinh nhật trong tháng đứng nấp dưới tấm rèm che cho từng trẻ giới thiệu về giới tính 
hình dáng sở thích cá nhân của mình cho các trẻ dưới lớp đoán xem bạn tên gì và 
xuất hiện sau đó tổ chức sinh nhật cho các bạn như vậy những cháu còn chưa tự tin 
trước đám đông dần quen với những hoạt động tập thể qua đó trẻ dần mạnh dạn tự 
tin hơn biết đứng trước đám đông nói lên ý kiến của mình. 
 Qua các hoạt động vui chơi tập thể tạo cho trẻ thấy được sự gắn bó thương yêu và 
tinh thần đoàn kết giũa các bạn trong lớp.
 Ví dụ hoạt động trồng và chăm sóc vườn rau của bé: chia lớp làm 2 nhóm yêu 
cầu trẻ về nhà xin ba mẹ những thứ rau mà trong nhà có mang lên lớp trong giờ hoạt 
động ngoài trời tổ chức cho trẻ trồng rau qua thời gian quy định là 5 ngày vườn rau 
nhóm nào trồng đẹp, rau tươi tốt nhóm đó chiến thắng không dừng ở đó trẻ còn thi 
nhau chăm sóc vườn rau của nhóm mình qua hoạt động sẻ thấy được các nhóm có 
tinh thần hợp tác nhóm hay chưa để giáo viên có biện pháp giáo dục phù hợp.
 Ví dụ trò chơi làm quen bạn.
 Trẻ giới thiệu về bản thân như tính tình, sở thích, yêu, ghét để các bạn trong lớp 
hiểu về mình 
 Ví dụ trò chơi bịt mắt bắt dê 
 Khi bạn bịt mắt đi tìm và tìm được 1 bạn trong lớp và yêu cầu các trẻ trong lớp 
nói về giới tính, chiều cao, nhóm tổ, vị trí ngồi trong lớp, tính tình của bạn bị bắt để 
bạn bịt mắt đoán qua trò chơi giúp các trẻ hiểu và quan tâm yêu thương nhau nhiều 
hơn và có tinh thần đoàn kết. 
 Qua khảo sát đầu năm, tôi nắm tâm sinh lý của từng trẻ. Đặc biết đối với những 
cháu cá biệt để có hướng khắc phục cụ thể như đối với những cháu nhút nhát còn lạ 
 5 
 Ví dụ: nhóm 1 yêu cầu trẻ nói được những hình ảnh trong tranh
 Nhóm 2 khám phá hộp quà bí mật trẻ dùng mủi để ngủi đoán các thực phẩm 
trong hộp
 Nhóm 3 chơi với chiếc túi bí mật dùng tay sờ đoán tên vật
 Nhóm 4 Nghe âm thanh
 Nhóm 5 Bịt mắt nếm thức ăn và đoán thức ăn vừa nếm
 Sau đó tập hợp các nhóm nói lên những gì vừa được khám phá và cùng nhau 
khám phá các giác quan theo hình thức thi đua nhóm . nhóm này không trả lời được 
nhóm khác bổ sung theo hình thức thi đua nhóm nếu trả lời đúng được 1 bông hoa 
điểm 10 sau buổi hoạt động nhóm nào có nhiều bông hoa điểm 10 là dành chiến 
thắng
 -Chủ đề: Nghành nghề, đề tài: Quá trình làm ra hạt lúa
 Tôi chia lớp làm 5 nhóm mỗi nhóm có rất nhiều hình ảnh mà tôi chuẩn bị của quá 
trình làm ra hạt lúa cho trẻ cùng bàn bạc và suy nghỉ để xếp theo thứ tự đúng của 
quá trình làm ra hạt lúa theo hiểu biết của trẻ sau đó trẻ mang lên trưng bày và giải 
thích với những gì trẻ sắp xếp nhận xét kết quả của các nhóm cô tổng hợp lại và sắp 
xếp theo thứ tự đúng của quá trình làm ra hạt lúa qua đó trẻ hiểu rõ hơn, khắc sâu 
hơn và có tình cảm yêu quý nghề hơn (hình 2)
 -Chủ đề: Tết và mùa xuân.
 Trò chơi: Thi xem ai nhanh trò chơi cũng cố tiết khám phá 4 mùa
 Cách chơi: 
 Lần 1: Chia cháu thành 4 đội, thi nhau đua ghe ngo lên gắn thứ tự các mùa trong 
năm.
 Lần 2: Chọn trang phục cho từng mùa. 
luật chơi:Trong thời gian hai phút nếu đội nào gắn tranh đúng và nhiều hơn thì đội 
đó chiến thắng 
*Hoạt động làm quen với toán
 -Đề tài : làm quen với số lượng 8 nhận biết số 8 
 7 
quyền trả lời cho đội bạn sau thời gian thi đấu đội nào nhiều bông hoa điểm 10 đội 
đó dành chiến thắng ví dụ cô đố âm (a) có trong tiếng nào (ca hát).... 
* Hoạt động Thể dục giờ học 
 -Đề tài : Chạy dích dắc qua 4 chướng ngại vật bò bằng bàn tay và cẳng chân chui 
qua cổng 
 Tôi tổ chức theo trò chơi chia lớp làm 3 nhóm và có sự thi đua giữa các nhóm 
thực hiện bài tập “Chạy dích dắc qua 4 chướng ngại vật bò bằng bàn tay và cẳng 
chân chui qua cổng” lên kết hợp xây nhà sau 2 vòng chơi cho trẻ lên kiểm tra kết 
quả của các nhóm 
 -Đề tài ném trúng đích theo trò chơi
 Chia trẻ làm 2 đội, mỗi đội có một số bịch cát.
 Trên sàn nhà, cô dán (vẽ) 2 đường thẳng song song cách nhau 2m. Một đầu là 
vạch xuất phát, cách vạch xuất phát khoảng 1, 5m cô dán các vạch ngang song song, 
mỗi vạch cách nhau 0.5m, khoảng giữa các vạch được đánh số thứ tự từ 1 đến 5 và 
giữa các vạch để các thẻ hình công cụ lao động của bác lao công và bác công nhân.
 Phía cuối cùng cách vạch số 5:1m để một bảng nỉ được chia làm 2 ô lớn, một ô 
màu xanh của đội xanh và một ô màu đỏ của đội đỏ. Mỗi ô lớn chia làm 2 phần: 
công cụ của bác lao công và công cụ của bác cấp dưỡng. Trong mỗi ô công cụ có 
chia số thứ tự từ 1 đến 5 và từ trên xuống dưới
 Trẻ đứng thành 2 hàng dọc trước vạch xuất phát. Chú ý nghe cô giải thích trò 
chơi:
 Bạn đầu tiên lấy một túi cát trong rổ, tiến đến vạch xuất phát, ném một tay bịch 
cát vào các vạch đích bên trên. Sau đó chạy nhanh đến chỗ bịch cát, lấy thẻ hình 
trong ô có bịch cát dán thẻ hình đó lên bảng theo đúng số thứ tự và đúng công cụ lao 
động.
 Sau đó chạy về chỗ và bạn tiếp theo tiếp tục.
 Cuối trò chơi, cô cùng trẻ kiểm tra kết quả của mỗi đội.
* Hoạt động giáo dục âm nhạc
 9 
tìm kiếm nhiều vật liệu phế phẩm là rất cần thiết trong các hoạt động này giúp chủ 
động trong việc tổ chức trẻ chơi và hoạt động theo nhóm. 
* Hoạt động ngoài trời
 Chủ đề : Trường mầm non, đề tài: Quan sát hoa trường em
 Khi ra ngoài trời hoạt động cung cấp kiến thức tôi cũng chia 3 nhóm quan sát tìm 
hiểu 1số loại hoa trong sân trường và cô ra yêu cầu cho trẻ hãy nói được tên gọi, đặc 
điểm của bông hoa mà nhóm quan sát. Tập hợp các nhóm, cho các trẻ trong nhóm 
cùng nhau nói về đặc điểm tên gọi của cây hoa mà nhóm quan sát sau đó cô và trẻ 
cùng kiểm tra kết quả của 3 nhóm bằng cách cho trẻ dẫn lớp tới những cây hoa của 
từng nhóm để xem các nhóm nói đã đúng chưa, qua đó cũng cố kiến thức cho trẻ 
được tốt hơn. 
 Trò chơi giải danh: Chuẩn bị rất nhiều sỏi nếu góc này đủ số lượng tôi sẻ tổ chức 
cho trẻ bắt cặp cùng thi đấu theo 2 đội có phần thưởng để khuyến khích trẻ thi đấu 
có như vậy trẻ mới có hứng thú và tích cực chơi (hình 5)
 xây nhà bằng cát,xếp hình chủ đề từ sỏi và lá cây những vật liệu trẻ có thể tự tìm 
khi ra ngoài trời tôi cũng tổ chức dưới hình thức hoạt động thi đua theo nhóm để 
kích thích sự nổ lực hoạt động của trẻ
* Hoạt động vui chơi
Chủ đề: Tết nguyên đán.
 -Góc xây dựng chuẩn bị đồ chơi xây dựng và những đồ dùng cần thiết để xây 
dựng “ chợ hoa xuân” ngoài ra chuẩn bị thên những vật liệu cho trẻ tự làm những đồ 
chơi nếu trẻ muốn bổ xung thêm vào mô hình ví dụ trẻ có thể làm mô hình người từ 
những tờ báo cắt ra dán vào ống hút hoặc những vật cứng cắm vào để làm người 
tùy vào sự sáng tạo và hiểu biết của trẻ trẻ trong nhóm tự phân vai mỗi người 1 việc 
nhưng cùng chung một nhiệm vụ cô giao là xây “ chợ hoa xuân”, 
 -Góc học tập khi trẻ đã về góc chơi trẻ yêu thích tùy vào số lượng trẻ ở góc để tôi 
có thể gợi ý trẻ chơi theo nhóm bằng cách bắt cặp rồi chia nhóm chơi ví dụ với số trẻ 
là 6 trẻ tôi chuẩn bị rất nhiền ô làng từ những tấm lịch củ vẽ ô làng vào đó để trẻ dễ 
 11