SKKN Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm nhạc thường thức

 Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm 
nhạc thường thức
 MỤC LỤC
I. Phần thứ nhất .........................................................................................1
 1. Phần mở đầu .........................................................................................1
 2. Đặt vấn đề .............................................................................................2
II. Phần thứ hai : nội dung .........................................................................3
 1. Cơ sở lý luận .........................................................................................3
 2. Cơ sở thực tiễn......................................................................................6
 3. Áp dụng phương pháp...........................................................................7
III. Phần thứ ba - Kết luận.........................................................................18
 1. Bài học kinh nghiệm ...........................................................................18
 2. Những vấn đề còn bỏ ngỏ và điều kiện thực hiện đề tài.....................20
 3. Kiến nghị đề xuất................................................................................20
 4. Kết luận chung ....................................................................................21
 - Trang 1 - Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm 
nhạc thường thức
2. Đặt vấn đề
 * Lý do chọn đề tài.
 Âm nhạc là nghệ thuật của âm thanh, gồm giọng hát và âm thanh của 
các loại nhạc cụ. Giáo dục và giảng dạy âm nhạc cho HS phổ thông không 
nhằm đào tạo các em trở thành những người làm nghề Âm nhạc mà thông 
qua môn học này để tác động vào đời sống tinh thần của các em, nhắm góp 
phần cùng các môn học khác thực hiện mục tiêu của nhà trường, mục tiêu 
cấp học. 
 Đổi mới phương pháp giáo dục nhằm tích cực hoá quá trình học tập 
của học sinh; để thực hiện được điều này, ngoài sự nghiên cứu về phương 
pháp truyền giảng, phương pháp tổ chức lớp học thì giáo viên còn phải 
nghiên cứu sử dụng các thiết bị công nghệ, các phần mềm hỗ trợ dạy học để 
ứng dụng. Công nghệ thông tin (CNTT) trong trường học được đẩy mạnh 
ứng dụng trong nhiều năm qua đã từng bước nâng cao chất lượng dạy học, 
tích cực thực hiện đổi mới phương pháp giáo dục.
 Trước đây khi các em học tiết Âm nhạc thường thức(ANTT) thường 
không chú ý quan tâm và hứng thú như học hát và tập độc nhạc, một phần do 
nhà trường không đáp ứng được các thiết bị hỗ trợ như: băng đĩa nhạc, tranh 
ảnh, cùng với tư liệu tham khảo không được nhiều. Đây cũng chính là lí do 
khiến bản thân tôi là một giáo viên âm nhạc có nhiều trăn trở.
 Xuất phát từ thực tế hiện nay là đang đổi mới phương pháp dạy học, 
học sinh tự chủ động chiếm lĩnh kiến thức, giáo viên là người hướng dẫn 
điều khiển việc tạo hứng thú học tập cho các em có vai trò rất quan trọng 
trong việc nâng cao hiệu quả chất lượng dạy học, cộng vào việc CNTT ngày 
càng phát triển( internet, các thiết bị trực quan:Đèn chiếu Overhead.Video-
 - Trang 3 - Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm 
nhạc thường thức
 * Nội dung cơ bản của phân môn Âm nhạc thường thức:. 
 Phân môn Âm nhạc thường thức là một trong ba phân môn của môn 
học Âm nhạc ở trường THCS, có 4 dạng bài là: 
 - Giới thiệu nhạc cụ. 
 - Giới thiệu các hình thức biểu diễn. 
 - Giới thiệu tác giả, tác phẩm. 
 - Một số vấn đề của đời sống âm nhạc. 
 Những dạng bài trên có đặc điểm và tính chất khác nhau, do đó mỗi 
dạng bài nên theo một qui trình dạy học riêng. Mỗi nội dung Âm nhạc 
thường thức đã chứa đựng tính văn hoá âm nhạc(thưởng thức, đánh 
giá,nghe-xem ca nhạc,thị hiếu âm nhạc,tham gia và hưởng ứng các hoạt 
động âm nhạc, những kiến thức sơ giản về âm nhạc .) Dạy tốt mỗi nọi 
dung của phân môn Âm nhạc thường thức chính là góp phần vào việc hình 
thành trình độ văn hoá âm nhạc nhất định cho HS theo như mục tiêu môn 
học đề ra. 
c.Ý nghĩa và nhiệm vụ của phân môn Âm nhạc thường thức 
* Ý nghĩa: 
 - Giúp cho HS có thêm những hiểu biết về nghệ thuật âm nhạc, tác 
dụng của âm nhạc đối với đời sống 
 - HS được bồi dưỡng về thị hiếu, thẩm mỹ và nâng cao năng lực, 
cảm thụ âm nhạc, xác định trách nhiệm trong việc xây dựng một nền văn 
hoá tiên tiến đậm đag bản sắc dân tộc. 
* Nhiệm vụ: 
 - Trang 5 - Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm 
nhạc thường thức
 - Các tư liệu tham khảo 
 Dạy ÂNTT không thể chỉ dạy bằng lời giảng của mình, muốn đạt hiệu 
qủa cao, GV phải cố gắng minh hoạ bằng âm thanh, hình ảnh Để thực 
hiện tất cả nội dung nêu trên cần phải thay đổi mới phương pháp giảng dạy, 
việc GV chuẩn bị phương tiện cho tiết dạy ÂNTT, trong điều kiện các 
trường THCS hiện nay, thiết bị dạy học tuy cũng có nhưng chưa đầy đủ, và 
chưa thể đáp ứng yêu cầu như mong muốn. Trong những thời gian gần đây, 
được sự đầu tư về thiết bị giảng dạy ở trường THCS tôi đã mạnh dạn đổi 
mới phương pháp giảng dạy với sự trợ giúp của phần mềm Power Point, và 
đã thấy được hiệu qủa một cách đáng kể. 
2. Cơ sở thực tiễn
 Thực tế trong các nhà trường THCS hiện nay vẫn còn một số giáo 
viên có quan điểm rằng: Việc giáo dục Âm nhạc trong nhà trường chưa thực 
sự cần thiết, nhất là các trường ở khu vực nông thôn - chỉ cần dạy cho các 
em hát thuộc lời ca, hát to, hát rõ lời là được mà không chú ý đến việc hát 
đúng giai điệu, nhịp điệu, cao độ hay việc thể hiện các yêu cầu nghệ thuật 
hay những kiến thức âm nhạc cần thiết. 
 Qua những vấn đề nêu trên ta đã thấy giáo dục Âm nhạc trong nhà 
trường phổ thông nói chung và nhà trường THCS nói riêng là một môn học 
không thể thiếu trong kế hoạch giáo dục toàn diện cho học sinh, giúp các em 
có trí tưởng tượng phong phú cùng với một tâm hồn trong sáng, sự tự tin và 
hơn nữa nó còn bổ trợ cho việc lĩnh hội kiến thức khi học các môn học khác 
của học sinh.
 Với tầm quan trọng như vậy ta cần chú ý hơn nữa vào việc dạy Âm 
nhạc nói chung và phân môn ANTT nói riêng trong nhà trường , đặc biệt là 
 - Trang 7 - Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm 
nhạc thường thức
 II. CHUẨN BỊ: 
 ￿ Chuẩn bị của Giáo viên: Nhạc cụ – băng nhạc – tranh ảnh các 
loại nhạc cụ. Đèn chiếu Overhead.Video-projector. Phần mềm dạy học. Máy 
vi tính, âm thanh.
 ￿ Chuẩn bị của Học sinh: SGK + vở ghi chép. 
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
 Giới thiệu bài: Âm nhạc là một phần không thể thiếu trong cuộc sống 
mỗi con người chúng ta. Nền âm nhạc của Việt Nam mang đậm tính dân tộc, 
nó được phát triển và truyền từ đời này sang đời khác. Từ các điệu quan họ 
Bắc Ninh cho tới những bài ca cổ Nam bộ, đâu đâu cũng phát triển một nền 
âm nhạc riêng của từng vùng miền. Và trong nền âm nhạc nước nhà, tuy 
phong phú đa dạng nhưng cũng không thể nào thiếu được sự góp mặt của 
các loại nhạc cụ. 
Có bao giờ các em đã từng thắc mắc xem, có bao nhiêu loại nhạc cụ đang 
tồn tại trong kho tàng âm nhạc Việt Nam? 
 ￿ Tiến trình bài dạy: 
 Tg Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
 - Trang 9 - Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm 
nhạc thường thức
 Tg Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
 chiêng: -HS quan sát và mô tả 
 cồng, chiêng 
 -Hỏi: Hãy mô tả về 1.Cồng , chiêng: 
 cồng, chiêng ? Làm bằng đồng 
 thau, hình tròn, có 
 hai loại có núm và 
 -Mở băng đĩa có âm 
 thanh cồng chiêng. không núm. Kích 
 thước càng to âm 
 -Hỏi: cồng, chiêng 
 - Thường được các dân thanh càng trầm và 
 thường sử dụng ở 
 tộc ít người ở Tây ngược lại. Dùng 
 đâu? 
 Nguyên sử dụng. trong các buổi tế lễ 
 - Hãy mô tả cồng, -Làm bằng đồng thau, thần linh, các lễ hội 
 chiêng hình tròn, có hai loại dân gian 
 có núm và không núm. 2.Đàn T’rưng: 
 Kích thước càng to âm 
 Làm bằng các ống 
 thanh càng trầm và 
 nứa dài ngắn khác 
 ngược lại. 
 -GV: T’rưng là một nhau, một đầu bịt 
 kín, một đầu vót 
 loại nhạc cụ đặc biệt 
 của đồng bào Tây nhọn. Am thanh đục 
 Nguyên cảm giác như tiếng 
 suối chảy, thác đổ 
 -Treo tranh đàn 
 - Trang 11 - Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm 
nhạc thường thức
 Tg Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
 -Mở băng đĩa 
 -Hỏi: Cả ba loại nhạc 
 cụ trên giống nhau ở 
 điểm gì? 
 -Cho HS chơi trị chơi 
 nghe âm thanh đoán 
 tên nhạc cụ? 
 -GV hướng dẫn HS 
 thảo luận nhóm theo 
 câu hỏi: Tại sao 
 chúng ta cần phải tìm 
 hiểu về các loại nhạc 
 cụ dân tộc? - Làm bằng các ống 
 nứa dài ngắn khác 
 nhau, một đầu bịt kín, 
 một đầu vót nhọn. 
 - HS lắng nghe 
 Am thanh đục cảm 
 giác như tiếng suối 
 - Trang 13 - Nghiên cứu ứng dụng Công nghệ thông tin giúp học sinh THCS học tốt phân môn Âm 
nhạc thường thức
 Tg Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
 tiện để nối liền cõi âm 
 với cõi dương. 
 -HS lắng nghe 
 -Đều dùng dụng cụ để 
 gõ. 
 -HS thực hiện theo 
 hướng dẫn của GV để 
 nhận ra tên các loại 
 nhạc cụ vừa học. 
 -Đại diện từng nhóm 
 trả lời câu hỏi. 
 b.Kết quả học tập khi chưa áp dụng phương pháp ứng dụng 
CNTT
 Thời gian trước đây mặc dù đó sử dụng nhiều phương pháp và 
phương tiện trong dạy ÂNTT nhưng kết quả cho thấy đa số HS muốn học 
phần giới thiệu về nhạc sĩ không nhiều, không thích nghe những tác phẩm 
của họ. Không thích bàn luận về tác phẩm. Không thấy được cái hay của 
những tác phẩm. 
 - Trang 15 -